બુધવાર, 16 માર્ચ, 2011

ગુણવંતી ગુજરાત

ગુણવંતી ગુજરાત ! અમારી ગુણવંતી ગુજરાત !
નમિયે નમિયે માત ! અમારી ગુણવંતી ગુજરાત !
મોંઘેરા તુજ મણિમંડપમાં, ઝૂકી રહ્યાં અમ શીશ !
માત મીઠી ! તુજ ચરણે પડીને માગિયે શુભ આશિષ ! … ગુણવંતી ગુજરાત !
મીઠી મનોહર વાડી આ તારી નંદનવન શી અમોલ !
રસફૂલડાં વીણતાં વીણતાં ત્યાં કરિયે નિત્ય કલ્લોલ ! … ગુણવંતી ગુજરાત !
સંત મહંત અનંત વીરોની, વહાલી અમારી માત !
જય જય કરવા તારી જગમાં અર્પણ કરિયે જાત ! … ગુણવંતી ગુજરાત !
ઊંડા ઘોર અરણ્ય વિષે કે સુંદર ઉપવનમાંય :
દેશવિદેશ અહોનિશ અંતર એક જ તારી છાંય … ગુણવંતી ગુજરાત !
સર સરિતા રસભર અમીઝરણાં, રત્નાકર ભરપૂર:
પુણ્યભૂમિ ફળફૂલ ઝઝૂમી, માત ! રમે અમ ઉર ! … ગુણવંતી ગુજરાત !
હિન્દુ મુસ્લિમ,પારસી,સર્વે માત ! અમે તુજ બાળ :
અંગ ઉમંગ ભરી નવરંગે કરિયે સેવા સહુ કાળ ! … ગુણવંતી ગુજરાત !
ઉર પ્રભાત સમાં અજવાળી ટાળી દે અંધાર !
એક સ્વરે સહુ ગગન ગજવતો કરિયે જયજયકાર … ગુણવંતી ગુજરાત !
- અરદેશર ખબરદાર

નીલ ગગન

ઓ નીલ ગગનના પંખેરુ તું કા નવ પાછો આવે
મને તારી યાદ સતાવે…
સાથે રમતા, સાથે ફરતા, સાથે નાવલડીમાં તરતા
એક દરીયાનું મોજું આવ્યુ વાર ન લાગી તુજને સરતા
આજ લગી તારી વાટ જોઉં છું તારો કોઇ સંદેશો લાવે
મને તારી યાદ સતાવે…
તારા વિના ઓ જીવનસાથી જીવન સુનું સુનું ભાસે
પાંખો પામી ઉડી ગયો તું, જઈ બેઠો ઉચે આકાશે
કેમ કરી હું આવું તારી પાસે મને કોઈ નવ માર્ગ બતાવે
મને તારી યાદ સતાવે…
મોરલા સમ વાટલડી જોઉ ઓરે મેહુલા તારી
વિનવુ વારંવાર હું તુજને સાંભળ વિનતી મારી
તારી પાસ છે સાધન સૌએ તું કા નવ મને બોલાવે
મને તારી યાદ સતાવે…

તને ગમે તે મને ગમે

તને ગમે તે મને ગમે, પણ મને ગમે તે કોને ?
એક વાત તું મને ગમે તે, મને જ પૂછી જો ને
તું ઝાકળના ટીંપા વચ્ચે પરોઢ થઇ શરમાતી,
હું  કુંપળથી અડું તને, તું પરપોટો થઇ જાતી,
તને કહું કંઇ તે પહેલા તો તું કહી દેતી, છો ને … તને ગમે.
તારા મખમલ હોઠ ઉપર એક ચોમાસું જઇ બેઠું,
હું ઝળઝળિયા પહેરાવી એક શમણું ફોગટ વેઠું,
તું વરસે તો હું વરસું, પણ તું વરસાવે તો ને … તને ગમે.
-વિનોદ જોશી

માને તો મનાવી લેજો રે..

હે ઓધાજી મારા વા’લાને વઢીને કે’જો જી,
હે મનાવી લેજો રે..
હે ઓધાજી મારા વા’લાને વઢીને કે’જો જી,
માને તો મનાવી લેજો રે..
મથુરાના રાજા થ્યા છો,
ગોવાળોને ભૂલી ગ્યા છો,
માનીતી ને ભૂલી ગ્યા છો રે..
હે ઓધાજી.. માને તો મનાવી લેજો રે..
એકવાર ગોકૂળ આવો,
માતાજી ને મ્હોંઢે થાવો,
ગાયો ને હંભારી જાઓ રે..
હે ઓધાજી.. માને તો મનાવી લેજો રે..
વા’લાની મરજીમાં રહેશું,
જે કહેશે તે લાવી દેશું,
કુબજા ને પટરાણી કેશું રે..
હે ઓધાજી.. માને તો મનાવી લેજો રે..
તમે છો ભક્તોના તારણ,
એવી અમને હૈયા ધારણ,
ગુણ ગાયે ભગો ચારણ,
હે ઓધાજી.. માને તો મનાવી લેજો રે..
- ભગા ચારણ

મારી આંખે કંકુના

મારી આંખે કંકુના સૂરજ આથમ્યા ….
મારી વે’લ શંગારો વીરા, શગને સંકોરો
રે અજવાળાં પહેરીને ઊભા શ્વાસ !
મારી આંખે કંકુના સૂરજ આથમ્યા ….
પીળે રે પાંદે લીલા ઘોડા ડૂબ્યા;
ડૂબ્યાં અલકાતાં રાજ, ડૂબ્યાં મલકાતાં કાજ
રે હણહણતી મેં સાંભળી સુવાસ !
મારી આંખે કંકુના સૂરજ આથમ્યા ….
મને રોકે પંછાયો એક ચોકમાં;
અડધા બોલે ઝાલ્યો; અડધો ઝાંઝરથી ઝાલ્યો
મને વાગે સજીવી હળવાશ !
મારી આંખે કંકુના સૂરજ આથમ્યા…
- રાવજી પટેલ
છાનું રે છપનું કંઈ થાય નહીં, થાય નહીં,
ઝનકે ના ઝાંઝર તો ઝાંઝર કહેવાય નહીં… છાનું રે છપનું…
એક ઘાયલ ને પાયલ બે છૂપ્યા છૂપાય નહીં
ઝાંઝરને સંતાડી રાખ્યું રખાય નહીં… છાનું રે છપનું…
આંખો બચાવીને આંખના રતનને,
પરદામાં રાખીને સાસુ નણંદને,
ચંપાતા ચરણોએ મળવું મળાય નહીં,
ઝનકે ના ઝાંઝર તો ઝાંઝર કહેવાય નહીં… છાનું રે છપનું…
નણદી ને નેપૂર બે એવા અનાડી,
વ્હાલા પણ વેરી થઈ ખાય મારી ચાડી,
આવેલા સપનાનો લ્હાવો લુંટાય નહીં,
ઝનકે ના ઝાંઝર તો ઝાંઝર કહેવાય નહીં… છાનું રે છપનું…
- અવિનાશ વ્યાસ

છાનું રે છપનું…

છાનું રે છપનું કંઈ થાય નહીં, થાય નહીં,
ઝનકે ના ઝાંઝર તો ઝાંઝર કહેવાય નહીં… છાનું રે છપનું…
એક ઘાયલ ને પાયલ બે છૂપ્યા છૂપાય નહીં
ઝાંઝરને સંતાડી રાખ્યું રખાય નહીં… છાનું રે છપનું…
આંખો બચાવીને આંખના રતનને,
પરદામાં રાખીને સાસુ નણંદને,
ચંપાતા ચરણોએ મળવું મળાય નહીં,
ઝનકે ના ઝાંઝર તો ઝાંઝર કહેવાય નહીં… છાનું રે છપનું…
નણદી ને નેપૂર બે એવા અનાડી,
વ્હાલા પણ વેરી થઈ ખાય મારી ચાડી,
આવેલા સપનાનો લ્હાવો લુંટાય નહીં,
ઝનકે ના ઝાંઝર તો ઝાંઝર કહેવાય નહીં… છાનું રે છપનું…
- અવિનાશ વ્યાસ
છાનું રે છપનું કંઈ થાય નહીં, થાય નહીં,
ઝનકે ના ઝાંઝર તો ઝાંઝર કહેવાય નહીં… છાનું રે છપનું…
એક ઘાયલ ને પાયલ બે છૂપ્યા છૂપાય નહીં
ઝાંઝરને સંતાડી રાખ્યું રખાય નહીં… છાનું રે છપનું…
આંખો બચાવીને આંખના રતનને,
પરદામાં રાખીને સાસુ નણંદને,
ચંપાતા ચરણોએ મળવું મળાય નહીં,
ઝનકે ના ઝાંઝર તો ઝાંઝર કહેવાય નહીં… છાનું રે છપનું…
નણદી ને નેપૂર બે એવા અનાડી,
વ્હાલા પણ વેરી થઈ ખાય મારી ચાડી,
આવેલા સપનાનો લ્હાવો લુંટાય નહીં,
ઝનકે ના ઝાંઝર તો ઝાંઝર કહેવાય નહીં… છાનું રે છપનું…
- અવિનાશ વ્યાસ

તોલી શક્યા નહીં

દિલનાં દર્દને અશ્રુથી તોલી શક્યા નહીં
હૈયું પરસ્પર આપણે ખોલી શક્યા નહીં
જાલિમ જમાનો બેઉની વચ્ચે હતો એથી
સામે મળ્યા ને કાંઈ પણ બોલી શક્યા નહીં
*
તમને સમય નથી અને મારો સમય નથી
કોણે કહ્યું કે આપણી વચ્ચે પ્રણય નથી ?
રોકી રહી છે તમને તમારી શરમ અને
મારા સિવાય મારે બીજો કોઈ ભય નથી
વિસરી જવું એ વાત મારા હાથ બહાર છે
ને યાદ રાખવું એ તમારો વિષય નથી
હું ઈંતજારમાં અને તમે હો વિચારમાં
એ તો છે શરૂઆત કંઈ આખર પ્રલય નથી.
- બાપુભાઈ ગઢવી

સમય મારો સાધજે વ્હાલા

સમય મારો સાધજે વ્હાલા, કરું હું તો કાલાવાલા.
અંત સમય મારો આવશે ત્યારે, નહીં રહે દેહનું ભાન,
એવે સમય મુખે તુલસી દેજે, દેજે જમના પાન….. સમય મારો.
જીભલડી મારી પરવશ થાશે, ને હારી બેસું હું હામ,
એવે સમય મારી વ્હારે ચડીને રાખજે તારું નામ…… સમય મારો.
કંઠ રુંધાશે ને નાડીઓ તુટશે, તુટશે જીવનદોર,
એવે સમય મારા અલબેલાજી, કરજે બંસરીશોર. ….. સમય મારો.
આંખલડી મારી પાવન કરજે, ને દેજે એક લ્હાણ,
શ્યામસુંદર તારી ઝાંખી કરીને, ‘પુનીત’ છોડે પ્રાણ. ….. સમય મારો.
- સંત ‘પુનીત’
સમય મારો સાધજે વ્હાલા, કરું હું તો કાલાવાલા.
અંત સમય મારો આવશે ત્યારે, નહીં રહે દેહનું ભાન,
એવે સમય મુખે તુલસી દેજે, દેજે જમના પાન….. સમય મારો.
જીભલડી મારી પરવશ થાશે, ને હારી બેસું હું હામ,
એવે સમય મારી વ્હારે ચડીને રાખજે તારું નામ…… સમય મારો.
કંઠ રુંધાશે ને નાડીઓ તુટશે, તુટશે જીવનદોર,
એવે સમય મારા અલબેલાજી, કરજે બંસરીશોર. ….. સમય મારો.
આંખલડી મારી પાવન કરજે, ને દેજે એક લ્હાણ,
શ્યામસુંદર તારી ઝાંખી કરીને, ‘પુનીત’ છોડે પ્રાણ. ….. સમય મારો.
- સંત ‘પુનીત’
સમય મારો સાધજે વ્હાલા, કરું હું તો કાલાવાલા.
અંત સમય મારો આવશે ત્યારે, નહીં રહે દેહનું ભાન,
એવે સમય મુખે તુલસી દેજે, દેજે જમના પાન….. સમય મારો.
જીભલડી મારી પરવશ થાશે, ને હારી બેસું હું હામ,
એવે સમય મારી વ્હારે ચડીને રાખજે તારું નામ…… સમય મારો.
કંઠ રુંધાશે ને નાડીઓ તુટશે, તુટશે જીવનદોર,
એવે સમય મારા અલબેલાજી, કરજે બંસરીશોર. ….. સમય મારો.
આંખલડી મારી પાવન કરજે, ને દેજે એક લ્હાણ,
શ્યામસુંદર તારી ઝાંખી કરીને, ‘પુનીત’ છોડે પ્રાણ. ….. સમય મારો.
- સંત ‘પુનીત’
તમે મન મુકીને વરસ્યાં અમે જનમજનમના તરસ્યાં
તમે મુશળધારે વરસ્યાં અમે જનમજનમના તરસ્યાં
હજારે હાથે તમે દીધું પણ, ઝોળી અમારી ખાલી
જ્ઞાન ખજાનો તમે લૂંટાવ્યો, તોયે અમે અજ્ઞાની.
તમે અમૃતરૂપે વરસ્યાં અમે ઝેરના ઘૂંટડા સ્પર્શયાં. તમે…
શબ્દે શબ્દે શાતા આપે એવી તમારી વાણી
એ વાણીની પાવનતાને અમે કદી ના પીછાણી
તમે મહેરામણ થઈ ઉમટયાં અમે કાંઠે આવી અટકયાં. તમે….
સ્નેહની ગંગા તમે વહાવી જીવન નિર્મળ કરવા
પ્રેમની જ્યોતિ તમે જગાવી આતમ ઉજવળ કરવા
તમે સૂરજ થઇને ચમક્યાં અમે અંધારામાં ભટક્યાં. તમે…
- રચનાકાર ??
તમે મન મુકીને વરસ્યાં અમે જનમજનમના તરસ્યાં
તમે મુશળધારે વરસ્યાં અમે જનમજનમના તરસ્યાં
હજારે હાથે તમે દીધું પણ, ઝોળી અમારી ખાલી
જ્ઞાન ખજાનો તમે લૂંટાવ્યો, તોયે અમે અજ્ઞાની.
તમે અમૃતરૂપે વરસ્યાં અમે ઝેરના ઘૂંટડા સ્પર્શયાં. તમે…
શબ્દે શબ્દે શાતા આપે એવી તમારી વાણી
એ વાણીની પાવનતાને અમે કદી ના પીછાણી
તમે મહેરામણ થઈ ઉમટયાં અમે કાંઠે આવી અટકયાં. તમે….
સ્નેહની ગંગા તમે વહાવી જીવન નિર્મળ કરવા
પ્રેમની જ્યોતિ તમે જગાવી આતમ ઉજવળ કરવા
તમે સૂરજ થઇને ચમક્યાં અમે અંધારામાં ભટક્યાં. તમે…
- રચનાકાર ??

તમે મન મુકીને વરસ્યાં

તમે મન મુકીને વરસ્યાં અમે જનમજનમના તરસ્યાં
તમે મુશળધારે વરસ્યાં અમે જનમજનમના તરસ્યાં
હજારે હાથે તમે દીધું પણ, ઝોળી અમારી ખાલી
જ્ઞાન ખજાનો તમે લૂંટાવ્યો, તોયે અમે અજ્ઞાની.
તમે અમૃતરૂપે વરસ્યાં અમે ઝેરના ઘૂંટડા સ્પર્શયાં. તમે…
શબ્દે શબ્દે શાતા આપે એવી તમારી વાણી
એ વાણીની પાવનતાને અમે કદી ના પીછાણી
તમે મહેરામણ થઈ ઉમટયાં અમે કાંઠે આવી અટકયાં. તમે….
સ્નેહની ગંગા તમે વહાવી જીવન નિર્મળ કરવા
પ્રેમની જ્યોતિ તમે જગાવી આતમ ઉજવળ કરવા
તમે સૂરજ થઇને ચમક્યાં અમે અંધારામાં ભટક્યાં. તમે…
- રચનાકાર ??

ક્યાં ખોવાયું બચપણ મારું ?

ઘરની સઘળી વસ્તુ મરી ગઇ, બહુ સુના છે ઘરના ખૂણા
શાંત ઉભા છે દ્વારના પડદા, બંધ પડ્યા છે મેજના ખાના
રોઇ રહ્યા છે સઘળાં રમકડાં …
સ્વચ્છ પડેલી ભીંતો ઘરની, લાગે જાણે વિધવા થઇ ગઇ
બિસ્તર કેરી ચાદર જાણે, બાળ વિહોણી માતા થઇ ગઇ
આખો દિ’ ઘર આખા ને બસ માથે લઇ ને ફરતો’તો
વસ્તુ ઘરની ઉલટી-સીધી, અમથો અમથો કરતો’તો
પેન લખોટી ચાકના ટુકડા ખિસ્સામાહેં ભરતો’તો
જુના પત્તા રેલ ટિકિટને મમતાથી સંઘરતો’તો
કોઇ દિ’ મેં શોધી નો’તી, તો યે ખુશીઓ મળતી’તી
લાદી ઉપર સૂતો તો ને આંખો મારી ઢળતી’તી
મારી વાતો દુનિયા આખી મમતાથી સાંભળતી’તી
ખળખળ વહેતા ઠંડા જળમાં છબછબિયાં મેં કિધા’તા
મારા કપડા મારા હાથે ભીંજવી મેં તો લીધા’તા
સાગર કેરા ખારા પાણી કંઇક વખત મેં પીધા’તા
કોણે આવા સુંદર દિવસો બચપણ માંહે દિધા’તા
સૂના થયેલા ખૂણા સામે વિહ્વળ થઇને નીરખું છું
શાંત ઉભેલા પડદાને હું મારા ફરતે વીટું છું
ઘરની સઘળી ભીતોંને હું હળવેથી પંપાળું છું
ખોવાયેલા વર્ષોને હું મારા ઘરમાં શોધું છું.
ક્યાં ખોવાયું બચપણ મારું ? ક્યાંકથી શોધી કાઢો…
મીઠા મીઠા સપનાંઓની દુનિયા પાછી લાવો …
મોટર બંગલા લઇ લો મારા, લઇ લો વૈભવ પાછો …
પેન લખોટી ચાકનાં ટુકડા મુજને પાછાં આપો …
- કૈલાસ પંડીત
ગગનવાસી ધરા પર બે ઘડી શ્વાસો ભરી તો જો!
જીવનદાતા, જીવન કેરો અનુભવ તું કરી તો જો!
સદાયે શેષશૈયા પર શયન કરનાર ઓ ભગવન,
ફકત એકવાર કાંટાની પથારી પાથરી તો જો!
જીવન જેવું જીવન તુજ હાથમાં સુપરત કરી દેશું,
અમારી જેમ અમને એક પળ તું કરગરી તો જો!
નથી આ વાત સાગરની, આ ભવસાગરની વાતો છે;
અવરને તારનારા! તું સ્વયં એને તરી તો જો!
નિછાવર થઈ જઈશ એ વાત કરવી સહેલ છે “નાઝિર”
વફાના શ્વાસ ભરનારા, મરણ પહેલાં મરી તો જો.
- નાઝિર દેખૈયા

ગગનવાસી ધરા

ગગનવાસી ધરા પર બે ઘડી શ્વાસો ભરી તો જો!
જીવનદાતા, જીવન કેરો અનુભવ તું કરી તો જો!
સદાયે શેષશૈયા પર શયન કરનાર ઓ ભગવન,
ફકત એકવાર કાંટાની પથારી પાથરી તો જો!
જીવન જેવું જીવન તુજ હાથમાં સુપરત કરી દેશું,
અમારી જેમ અમને એક પળ તું કરગરી તો જો!
નથી આ વાત સાગરની, આ ભવસાગરની વાતો છે;
અવરને તારનારા! તું સ્વયં એને તરી તો જો!
નિછાવર થઈ જઈશ એ વાત કરવી સહેલ છે “નાઝિર”
વફાના શ્વાસ ભરનારા, મરણ પહેલાં મરી તો જો.
- નાઝિર દેખૈયા
ગગનવાસી ધરા પર બે ઘડી શ્વાસો ભરી તો જો!
જીવનદાતા, જીવન કેરો અનુભવ તું કરી તો જો!
સદાયે શેષશૈયા પર શયન કરનાર ઓ ભગવન,
ફકત એકવાર કાંટાની પથારી પાથરી તો જો!
જીવન જેવું જીવન તુજ હાથમાં સુપરત કરી દેશું,
અમારી જેમ અમને એક પળ તું કરગરી તો જો!
નથી આ વાત સાગરની, આ ભવસાગરની વાતો છે;
અવરને તારનારા! તું સ્વયં એને તરી તો જો!
નિછાવર થઈ જઈશ એ વાત કરવી સહેલ છે “નાઝિર”
વફાના શ્વાસ ભરનારા, મરણ પહેલાં મરી તો જો.
- નાઝિર દેખૈયા

જોયા કરું છું

સાંજના ડૂબી જતાં સૂર્યને
કે પછી જોયા કરું છું તને.
હું જવા નીકળું તમારે ઘેર ને
બારણાં ખુલ્લા મળી આવે મને … સાંજના
દૂરતા છે એટલી તારી હવે
આવવા છે જ ક્યાં રસ્તા મને … સાંજના
જીવતાં તો હાથ ના દીધો કદી,
ઉચકીને લઈ ગયા ‘કૈલાશ’ને … સાંજના
- કૈલાશ પંડીત

વગડાનો શ્વાસ

થોડો વગડાનો શ્વાસ મારા શ્વાસમાં,
પહાડોનાં હાડ મારા પિંડમાં ને
નાડીમાં નાનેરી નદીઓના નીર;
છાતીમાં બુલબુલનો માળો ને
આંગળીમાં આદિવાસીનું તીણું તીર;
રોમ મારાં ફરકે છે ઘાસમાં,
થોડો વગડાનો શ્વાસ મારા શ્વાસમાં.
સૂરજનો રંગ મારાં પાંદડા પિયે ને
પિયે માટીની ગંધ મારા મૂળ;
અર્ધું તે અંગ મારું પીળા પતંગિયાં ને
અર્ધું તે તમરાંનુ કુળ;
થોડો અંધારે, થોડો ઉજાસમાં,
થોડો ધરતીમાં, થોડો આકાશમાં,
થોડો વગડાનો શ્વાસ મારા શ્વાસમાં.
- જયંત પાઠક
એ જ બગીચો,એ જ છે માલી, એ જ ઉષા-સંધ્યાની લાલી,
કૈફ છલોછલ પુષ્પની પ્યાલી, કોયલ બુલબુલ ડાલી ડાલી,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ બહારો બાગની અંદર, પ્રેમનાં જાદુ રૂપનાં મંતર,
એ જ પતંગા દીપના ઉપર, એ જ કમળ છે, એ જ મધુકર,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ ફુવારો ને ફુલવારી, રંગબેરંગી પ્યારી પ્યારી,
મખમલ સમ આભાસ પ્રથારી, જે પર દિલની દુનિયા વારી,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ હજી છે ચૂઈ ચમેલી, આગિયાઓની જ્યોત જડેલી,
આંબાડાળે જુઓ પેલી, એ જ ચકોરી ચંદા ઘેલી,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
ચાંદ સિતારા એ જ ગગનમાં, મસ્તી એની એ જ પવનમાં,
તાપી પણ છે એ જ વહનમાં, એ જ ઉમંગો મારા મનમાં,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
વડ પર બંને નામ હજી છે, થડ પર કોતરકામ હજી છે,
બે મનનો સુખધામ હજી છે, સામે મારુ ગામ હજી છે,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ છે રોનક તાપી તટ પર, એ જ છે સામે લીલાં ખેતર,
વર્ષાની ઝરમરમાં મનહર, દૂર જ સંતા મસ્જીદ મન્દર,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
આસીમ આજે રાણી બાગે, ઊર્મિને કાંઠે ઠેસ ન વાગે,
મસ્ત પવનમાં પુષ્પ પરાગે, કેમ મને વૈરાગ ન જાગે?
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
- અસીમ રાંદેરી
એ જ બગીચો,એ જ છે માલી, એ જ ઉષા-સંધ્યાની લાલી,
કૈફ છલોછલ પુષ્પની પ્યાલી, કોયલ બુલબુલ ડાલી ડાલી,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ બહારો બાગની અંદર, પ્રેમનાં જાદુ રૂપનાં મંતર,
એ જ પતંગા દીપના ઉપર, એ જ કમળ છે, એ જ મધુકર,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ ફુવારો ને ફુલવારી, રંગબેરંગી પ્યારી પ્યારી,
મખમલ સમ આભાસ પ્રથારી, જે પર દિલની દુનિયા વારી,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ હજી છે ચૂઈ ચમેલી, આગિયાઓની જ્યોત જડેલી,
આંબાડાળે જુઓ પેલી, એ જ ચકોરી ચંદા ઘેલી,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
ચાંદ સિતારા એ જ ગગનમાં, મસ્તી એની એ જ પવનમાં,
તાપી પણ છે એ જ વહનમાં, એ જ ઉમંગો મારા મનમાં,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
વડ પર બંને નામ હજી છે, થડ પર કોતરકામ હજી છે,
બે મનનો સુખધામ હજી છે, સામે મારુ ગામ હજી છે,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ છે રોનક તાપી તટ પર, એ જ છે સામે લીલાં ખેતર,
વર્ષાની ઝરમરમાં મનહર, દૂર જ સંતા મસ્જીદ મન્દર,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
આસીમ આજે રાણી બાગે, ઊર્મિને કાંઠે ઠેસ ન વાગે,
મસ્ત પવનમાં પુષ્પ પરાગે, કેમ મને વૈરાગ ન જાગે?
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
- અસીમ રાંદેરી

કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.

એ જ બગીચો,એ જ છે માલી, એ જ ઉષા-સંધ્યાની લાલી,
કૈફ છલોછલ પુષ્પની પ્યાલી, કોયલ બુલબુલ ડાલી ડાલી,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ બહારો બાગની અંદર, પ્રેમનાં જાદુ રૂપનાં મંતર,
એ જ પતંગા દીપના ઉપર, એ જ કમળ છે, એ જ મધુકર,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ ફુવારો ને ફુલવારી, રંગબેરંગી પ્યારી પ્યારી,
મખમલ સમ આભાસ પ્રથારી, જે પર દિલની દુનિયા વારી,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ હજી છે ચૂઈ ચમેલી, આગિયાઓની જ્યોત જડેલી,
આંબાડાળે જુઓ પેલી, એ જ ચકોરી ચંદા ઘેલી,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
ચાંદ સિતારા એ જ ગગનમાં, મસ્તી એની એ જ પવનમાં,
તાપી પણ છે એ જ વહનમાં, એ જ ઉમંગો મારા મનમાં,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
વડ પર બંને નામ હજી છે, થડ પર કોતરકામ હજી છે,
બે મનનો સુખધામ હજી છે, સામે મારુ ગામ હજી છે,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
એ જ છે રોનક તાપી તટ પર, એ જ છે સામે લીલાં ખેતર,
વર્ષાની ઝરમરમાં મનહર, દૂર જ સંતા મસ્જીદ મન્દર,
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
આસીમ આજે રાણી બાગે, ઊર્મિને કાંઠે ઠેસ ન વાગે,
મસ્ત પવનમાં પુષ્પ પરાગે, કેમ મને વૈરાગ ન જાગે?
સઘળી વસ્તુ ત્યાંની ત્યાં છે, કિંતુ મારી લીલા ક્યાં છે.
- અસીમ રાંદેરી

યાદ આવે છે.

વૃક્ષ એક જ સેંકડો ફળનું જતન કરતું રહ્યું,
સંકડો ફળથી જતન એક વૃક્ષ કેરું ના થયું;
એમ પોષે છે પિતા બે-ચાર પુત્રોને છતાં,
સર્વ પુત્રથી જતન એક જ પિતાનું ના થયું.
*
હતું કેવું સંબંધોનું એ વળગણ યાદ આવે છે,
હતું કેવું સરળ સીધું એ સગપણ યાદ આવે છે.
પિતાની આંગળી છોડી હું શીખ્યો ચાલતાં જ્યારે,
ખોવાયું શહેરમાં મારું એ બાળપણ યાદ આવે છે.
એ પાદર ગામનું ને ડાળ વડલાની હજીયે છે,
ને ઘરને ટોડલે બાંધેલ તોરણ યાદ આવે છે.
લઈને ગોદમાં સાંજે મને મા બેસતી જ્યાં,
એ રસ્તા ધૂળીયા ને ઘરનું આંગણ યાદ આવે છે.
કદી ભાઈની સાથે નાની અમથી વાત પર લડવું,
ગળે વળગી પછી રડવાની સમજણ યાદ આવે છે.
ઘણી વાતો છે એવી જેમનાં કારણ નથી હોતાં,
મેં છોડ્યું ગામ શા માટે એ કારણ યાદ આવે છે.
- વિનય ઘાસવાલા

ૐ તત્સત્

ૐ તત્સત્ શ્રી નારાયણ તું, પુરુષોત્તમ ગુરુ તું;
સિદ્ધ બુદ્ધ તું, સ્કન્દ વિનાયક સવિતા પાવક તું,
બ્રહ્મ મજદ તું, યહ્વ શક્તિ તું, ઇસુ પિતા પ્રભુ તું … ૐ તત્સત્
રુદ્ર વિષ્ણુ તું, રામ-કૃષ્ણ તું, રહીમ તાઓ તું,
વાસુદેવ ગો-વિશ્વરૂપ તું, ચિદાનન્દ હરિ તું;
અદ્વિતીય તું, અકાલ નિર્ભય આત્મ-લિંગ શિવ તું … ૐ તત્સત્
ૐ તત્સત્ શ્રી નારાયણ તું, પુરુષોત્તમ ગુરુ તું;
સિદ્ધ બુદ્ધ તું, સ્કન્દ વિનાયક સવિતા પાવક તું … ૐ તત્સત્
- વિનોબા ભાવે
ૐ તત્સત્ શ્રી નારાયણ તું, પુરુષોત્તમ ગુરુ તું;
સિદ્ધ બુદ્ધ તું, સ્કન્દ વિનાયક સવિતા પાવક તું,
બ્રહ્મ મજદ તું, યહ્વ શક્તિ તું, ઇસુ પિતા પ્રભુ તું … ૐ તત્સત્
રુદ્ર વિષ્ણુ તું, રામ-કૃષ્ણ તું, રહીમ તાઓ તું,
વાસુદેવ ગો-વિશ્વરૂપ તું, ચિદાનન્દ હરિ તું;
અદ્વિતીય તું, અકાલ નિર્ભય આત્મ-લિંગ શિવ તું … ૐ તત્સત્
ૐ તત્સત્ શ્રી નારાયણ તું, પુરુષોત્તમ ગુરુ તું;
સિદ્ધ બુદ્ધ તું, સ્કન્દ વિનાયક સવિતા પાવક તું … ૐ તત્સત્
- વિનોબા ભાવે
ૐ તત્સત્ શ્રી નારાયણ તું, પુરુષોત્તમ ગુરુ તું;
સિદ્ધ બુદ્ધ તું, સ્કન્દ વિનાયક સવિતા પાવક તું,
બ્રહ્મ મજદ તું, યહ્વ શક્તિ તું, ઇસુ પિતા પ્રભુ તું … ૐ તત્સત્
રુદ્ર વિષ્ણુ તું, રામ-કૃષ્ણ તું, રહીમ તાઓ તું,
વાસુદેવ ગો-વિશ્વરૂપ તું, ચિદાનન્દ હરિ તું;
અદ્વિતીય તું, અકાલ નિર્ભય આત્મ-લિંગ શિવ તું … ૐ તત્સત્
ૐ તત્સત્ શ્રી નારાયણ તું, પુરુષોત્તમ ગુરુ તું;
સિદ્ધ બુદ્ધ તું, સ્કન્દ વિનાયક સવિતા પાવક તું … ૐ તત્સત્
- વિનોબા ભાવે
શાંત ઝરુખે વાટ નિરખતી રૂપની રાણી જોઇ હતી
મે એક શહેજાદી જોઇ હતી …
એના હાથની મહેંદી હસતી હતી, એની આંખનુ કાજળ હસતું’તું
એક નાનું અમથું ઉપવન જાણે મોસમ જોઈ વિકસતુ હતું
એના સ્મિતમાં સૌ સૌ ગીત હતા એને ચુપકીદી સંગીત હતી
એને પડછાયાની હતી લગન, એને પગરવ સાથે પ્રીત હતી
એણે યાદના અસોપાલવથી એક સ્વપ્નમહેલ શણગાર્યો તો
જરા નજર ને નીચી રાખીને એણે સમય ને રોકી રાખ્યો તો
એ મોજાં જેમ ઉછળતી હતી, ને પવનની જેમ લહેરાતી’તી
કોઈ હસીને સામે આવે તો બહુ પ્યાર ભર્યું શરમાતી હતી
એને યૌવનની આશિષ હતી, એને સર્વ બલાઓ દુર હતી
એના પ્રેમમાં ભાગીદાર થવા ખુદ કુદરત પણ આતુર હતી
વર્ષો બાદ ફરીથી આજે એ જ ઝરુખો જોયો છે …..
ત્યાં ગીત નથી, સંગીત નથી, ત્યાં પગરવ સાથે પ્રીત નથી
ત્યાં સ્વપ્નાઓના મહેલ નથી ને ઊર્મિઓના ખેલ નથી
બહુ સુનું સુનું લાગે છે, બહુ વસમું વસમું લાગે છે
એ નહોતી મારી પ્રેમિકા, એ નહોતી મારી દુલ્હન
મે તો એને માત્ર ઝરુખે વાટ નિરખતી જોઇ હતી
કોણ હતી એ, નામ હતું શું, એ પણ હું ક્યાં જાણું છું
તેમ છતાંયે દિલને આજે વસમું વસમું લાગે છે ….
બહુ સુનું સુનું લાગે છે ….
- સૈફ પાલનપુરી

શાંત ઝરુખે

શાંત ઝરુખે વાટ નિરખતી રૂપની રાણી જોઇ હતી
મે એક શહેજાદી જોઇ હતી …
એના હાથની મહેંદી હસતી હતી, એની આંખનુ કાજળ હસતું’તું
એક નાનું અમથું ઉપવન જાણે મોસમ જોઈ વિકસતુ હતું
એના સ્મિતમાં સૌ સૌ ગીત હતા એને ચુપકીદી સંગીત હતી
એને પડછાયાની હતી લગન, એને પગરવ સાથે પ્રીત હતી
એણે યાદના અસોપાલવથી એક સ્વપ્નમહેલ શણગાર્યો તો
જરા નજર ને નીચી રાખીને એણે સમય ને રોકી રાખ્યો તો
એ મોજાં જેમ ઉછળતી હતી, ને પવનની જેમ લહેરાતી’તી
કોઈ હસીને સામે આવે તો બહુ પ્યાર ભર્યું શરમાતી હતી
એને યૌવનની આશિષ હતી, એને સર્વ બલાઓ દુર હતી
એના પ્રેમમાં ભાગીદાર થવા ખુદ કુદરત પણ આતુર હતી
વર્ષો બાદ ફરીથી આજે એ જ ઝરુખો જોયો છે …..
ત્યાં ગીત નથી, સંગીત નથી, ત્યાં પગરવ સાથે પ્રીત નથી
ત્યાં સ્વપ્નાઓના મહેલ નથી ને ઊર્મિઓના ખેલ નથી
બહુ સુનું સુનું લાગે છે, બહુ વસમું વસમું લાગે છે
એ નહોતી મારી પ્રેમિકા, એ નહોતી મારી દુલ્હન
મે તો એને માત્ર ઝરુખે વાટ નિરખતી જોઇ હતી
કોણ હતી એ, નામ હતું શું, એ પણ હું ક્યાં જાણું છું
તેમ છતાંયે દિલને આજે વસમું વસમું લાગે છે ….
બહુ સુનું સુનું લાગે છે ….
- સૈફ પાલનપુરી
શાંત ઝરુખે વાટ નિરખતી રૂપની રાણી જોઇ હતી
મે એક શહેજાદી જોઇ હતી …
એના હાથની મહેંદી હસતી હતી, એની આંખનુ કાજળ હસતું’તું
એક નાનું અમથું ઉપવન જાણે મોસમ જોઈ વિકસતુ હતું
એના સ્મિતમાં સૌ સૌ ગીત હતા એને ચુપકીદી સંગીત હતી
એને પડછાયાની હતી લગન, એને પગરવ સાથે પ્રીત હતી
એણે યાદના અસોપાલવથી એક સ્વપ્નમહેલ શણગાર્યો તો
જરા નજર ને નીચી રાખીને એણે સમય ને રોકી રાખ્યો તો
એ મોજાં જેમ ઉછળતી હતી, ને પવનની જેમ લહેરાતી’તી
કોઈ હસીને સામે આવે તો બહુ પ્યાર ભર્યું શરમાતી હતી
એને યૌવનની આશિષ હતી, એને સર્વ બલાઓ દુર હતી
એના પ્રેમમાં ભાગીદાર થવા ખુદ કુદરત પણ આતુર હતી
વર્ષો બાદ ફરીથી આજે એ જ ઝરુખો જોયો છે …..
ત્યાં ગીત નથી, સંગીત નથી, ત્યાં પગરવ સાથે પ્રીત નથી
ત્યાં સ્વપ્નાઓના મહેલ નથી ને ઊર્મિઓના ખેલ નથી
બહુ સુનું સુનું લાગે છે, બહુ વસમું વસમું લાગે છે
એ નહોતી મારી પ્રેમિકા, એ નહોતી મારી દુલ્હન
મે તો એને માત્ર ઝરુખે વાટ નિરખતી જોઇ હતી
કોણ હતી એ, નામ હતું શું, એ પણ હું ક્યાં જાણું છું
તેમ છતાંયે દિલને આજે વસમું વસમું લાગે છે ….
બહુ સુનું સુનું લાગે છે ….
- સૈફ પાલનપુરી

અલ્લાહ ઉધાર દે.

બસ એટલી સમજ મને પરવરદિગાર દે,
સુખ જ્યારે જ્યાં મળે, બધાના વિચાર દે.
માની લીધું કે પ્રેમની કોઈ દવા નથી,
જીવનના દર્દની તો કોઈ સારવાર દે.
ચાહ્યું બીજું બધું તે ખુદાએ મને દીધું,
એ શું કે તારા માટે ફક્ત ઈન્તજાર દે.
આવીને આંગળીમાં ટકોરા રહી ગયા,
સંકોચ આટલો ન કોઈ બંધ દ્વાર દે.
પીઠામાં મારું માન સતત હાજરીથી છે
મસ્જિદમાં રોજ જાઉં તો કોણ આવકાર દે !
નવરાશ છે હવે જરા સરખામણી કરું,
કેવો હતો અસલ હું, મને એ ચિતાર દે.
તે બાદ માંગ મારી બધીયે સ્વતંત્રતા,
પહેલાં જરાક તારી ઉપર ઈખ્તિયાર દે.
આ નાનાં-નાનાં દર્દ તો થાતાં નથી સહન,
દે એક મહાન દર્દ અને પારાવાર દે.
સૌ પથ્થરોના બોજ તો ઊંચકી લીધા અમે,
અમને નમાવવા હો તો ફૂલોનો ભાર દે.
દુનિયામા કંઇકનો હું કરજદાર છું ‘મરીઝ’,
ચૂકવું બધાનું દેણ જો અલ્લાહ ઉધાર દે.
- મરીઝ
વંદન કરીએ શ્રીપ્રભુ ચરણે રાખો અમને શરણે રે.
અંતરની છે અરજ અમારી ધ્યાન ધરીને સુણજો રે … વંદન કરીએ.
પહેલું વંદન ગણપતિ તમને, રિદ્ધિ સિદ્ધિ આપો રે,
બીજું વંદન માત સરસ્વતી, સત્ય વાણી અમ આપો ને … વંદન કરીએ.
ત્રીજું વંદન ગુરુજી તમને, વિદ્યા માર્ગે વાળો રે,
ચોથું વંદન માતપિતાને, આશિષ અમને આપો રે … વંદન કરીએ.
પાંચમું વંદન પરમેશ્વરને, સદબુદ્ધિને આપો રે,
વિનવે નાનાં બાળ તમારાં, પ્રભુ ચરણમાં રાખો રે … વંદન કરીએ.

વંદન કરીએ.

વંદન કરીએ શ્રીપ્રભુ ચરણે રાખો અમને શરણે રે.
અંતરની છે અરજ અમારી ધ્યાન ધરીને સુણજો રે … વંદન કરીએ.
પહેલું વંદન ગણપતિ તમને, રિદ્ધિ સિદ્ધિ આપો રે,
બીજું વંદન માત સરસ્વતી, સત્ય વાણી અમ આપો ને … વંદન કરીએ.
ત્રીજું વંદન ગુરુજી તમને, વિદ્યા માર્ગે વાળો રે,
ચોથું વંદન માતપિતાને, આશિષ અમને આપો રે … વંદન કરીએ.
પાંચમું વંદન પરમેશ્વરને, સદબુદ્ધિને આપો રે,
વિનવે નાનાં બાળ તમારાં, પ્રભુ ચરણમાં રાખો રે … વંદન કરીએ.
વંદન કરીએ શ્રીપ્રભુ ચરણે રાખો અમને શરણે રે.
અંતરની છે અરજ અમારી ધ્યાન ધરીને સુણજો રે … વંદન કરીએ.
પહેલું વંદન ગણપતિ તમને, રિદ્ધિ સિદ્ધિ આપો રે,
બીજું વંદન માત સરસ્વતી, સત્ય વાણી અમ આપો ને … વંદન કરીએ.
ત્રીજું વંદન ગુરુજી તમને, વિદ્યા માર્ગે વાળો રે,
ચોથું વંદન માતપિતાને, આશિષ અમને આપો રે … વંદન કરીએ.
પાંચમું વંદન પરમેશ્વરને, સદબુદ્ધિને આપો રે,
વિનવે નાનાં બાળ તમારાં, પ્રભુ ચરણમાં રાખો રે … વંદન કરીએ.

ડંખ દિલ પર

ડંખ દિલ પર કાળ કંટકના સહન કીધાં વગર
પ્રેમ કેરા પુષ્પને ચૂમી શકે ના કો અધર
કાંસકીને જો કે એના તનનાં સો ચીરાં થયા,
તો જ પામી સ્થાન જઈને એ પ્રિયાની ઝુલ્ફ પર.
*
નહીં હોય ચંદાનું ઘાયલ જીગર તો
અલૌકિક પ્રણયની કદર કોણ કરશે
સિતારા બની જો ચમકશે ન આંસુ,
જગે પ્રેમગાથા અમર કોણ કરશે … નહીં હોય
સમજવો નથી સાર કૈં જિંદગીનો
કે સમજીને સુખથી બસર કોણ કરશે
છિપાવી ગયું પ્યાસ મૃગલું જો એની
તો મૃગજળની સામે નજર કોણ કરશે … નહીં હોય
નથી કોઈ પણ માર્ગદર્શક અમારો,
નથી ક્યાંય પણ કોઈ મંઝિલ અમારી,
મુસીબત ઉઠાવી ફકત મોજ ખાતર,
અમારી અદાથી સફર કોણ કરશે … નહીં હોય
પીવાડો ગગન ડોકથી આંખ ઢાળી,
અમારી તરસ કેરો ઉપકાર માની,
ભરેલી હશે જો અમારી નજર તો,
તમારી નજર પર નજર કોણ કરશે … નહીં હોય
નજર રૂપની એટલે એક પારો,
હૃદય પ્રેમનું એટલે એક જ્વાળા,
સમાવ્યો છે પારો અમે આગ માંહે,
જીગર ‘શૂન્ય’ એવું અવર કોણ કરશે … નહીં હોય
- ‘શૂન્ય’ પાલનપુરી

શિવ સ્તુતિ

સુહાયે મસ્તકે ગંગા, વળી મધુ ચંદ્ર માણે છે,
શરીરે પુષ્પની માળા સમા સર્પો સુહાયે છે.
પરમ શોભા બની જેની, લજાયે કામ જ્યાં લાખો,
નમું એવા સદાશિવને, હૃદયમાં રૂપને રાખો.
નથી ઐશ્વર્યની તુલના, પતિ બ્રહ્માંડના જે છે,
મધુર છે રૂપ જેનું તોય ત્યાગી રૂપમાં રહે છે.
સદાયે સિદ્ધ ને યોગીન્દ્ર જેને પૂજતા લાખો,
નમું એવા સદાશિવને, ચરણમાંહે મને રાખો.
મહાકૈલાસના વાસી વળી આત્મા તણા રાગી,
ભર્યા કરુણા થકી ત્યાગી, છતાંયે ખૂબ વરણાગી.
બધીયે રિદ્ધિ સિદ્ધિ ભુક્તિ મુક્તિ ભક્ત પર નાંખો,
નમું એવા સદાશિવને, હૃદયમાં રૂપને રાખો.
જગત કલ્યાણ કાજે જે હરખતાં નીલકંઠ થયા,
અનંગ કર્યો રતિસ્વામી, ઉમાની સાથ તોય રહ્યા.
ચરણ એ દેવ મારા મસ્તકે મધુરાં સદા રાખો,
નમું એવા સદાશિવને, ચરણમાંહે મને રાખો.
તમે ના હોત તો ગંગા મળત ના મર્ત્ય આ જગને,
તમે ઝીલી શક્યા તેને જટામાં દિવ્યશક્તિ એ.
લભી તે દિવસથી ગંગા કરે છે પુણ્યમય લાખો,
નમું એવા સદાશિવને, હૃદયમાં રૂપને રાખો.
કરી મજ્જન અને જલપાન લોકો પુણ્ય મેળવતા,
બની ઐશ્વર્યશાળી ને સુખી ને વૈભવી બનતા.
બને છે દૂત યમના જેમની પાસે ખરે માખો,
નમું એવા સદાશિવને, ચરણમાંહે મને રાખો.
કહે છે મૂર્ખ માનવ જડ તમોને તે કહે છોને,
નિહાળી પ્રેમ હાલો છો, વળી બોલો મધુર બોલે.
નથી વિશ્વાસ પણ જગને, જગતમાં લાખ છે શાખો,
નમું એવા સદાશિવને, હૃદયમાં રૂપને રાખો.
કરે જો પ્રાર્થના ભાવે, ભજે તમને સદા રાગે,
બને ના તો તમારૂં રૂપ પ્રેમી પાસ ના જાગે.
ભગતનો વ્યાજ સાથે પ્રેમ વાળી દો તમે આખો,
નમું એવા સદાશિવને, ચરણમાંહે મને રાખો.
મહા ત્યાગી છતાંય ઉમા કરે સેવા તમારી તો,
વળી બ્રહ્માંડના પતિ છો, છતાં એકાંતવાસી છો.
ન સમજે મૂર્ખ જન તમને, મને ના ભ્રાંતિમાં નાંખો,
નમું એવા સદાશિવને, હૃદયમાં રૂપને રાખો.
તમારી હો કૃપા મંગલમયી એ એક આશા છે,
ઉમા-શંકર તમારા દ્રષ્ટિ સુખની ફક્ત આશા છે.
સુણી પોકાર મારો આવજો પ્રેમે કરી પાંખો,
નમું એવા સદાશિવને, ચરણમાંહે મને રાખો.
- શ્રી યોગેશ્વરજી (સાભાર સ્વર્ગારોહણ)

ક્ષણનાં પારેવડાંને શોધીએ,

ચાલ રવિકિરણોનાં માળામાં જઈને એક ક્ષણનાં પારેવડાંને શોધીએ,
ધુમ્મસના દરિયામાં ઘટના ખોવાઈ, જરા હળવે જઈ એને ઊલેચીએ.
ફુંદરડે ફરતાતાં, મંદિરની પાળ અને પિપળના પાન હજી યાદ છે,
છલકાતી ગાગરમાં મલકાતું જોબન ને ઉઘડેલો વાન હજી યાદ છે,
ગજરામાં ગૂંથેલા મોગરાની કળીઓને સંગ સંગ આજ ફરી મ્હોરીએ … ચાલ
પરભાતે પાંપણ પર સૂરજના કિરણોની પાથરી પથારીઓ હેતની,
દરિયાના મોજાં ને ભરતી ને ઓટમહીં વહીએ થઈ મુઠી-શી રેતની,
છીપલાંની છાતીમાં છૂપેલાં મોતી સમ સૂતેલાં સોણલાંને ગોતીએ … ચાલ
આ વહેવું એ જળ અને મળવું એ પળ તો જલધિની ઝંખના શું કામની ?
કોયલ ના ટહુકે જો આંબાની ડાળ તો એ મ્હોરેલી મંજરી શું કામની ?
હર્ષ અને શોકના વાદળાંઓ કાજળ સમ ‘ચાતક’શી આંખોમાં આંજીએ … ચાલ
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

ભમરાં મકાનમાં

ભોળા હૃદયને એની ક્યાં જાણ હોય છે,
આંખોના આયનામાં અરમાન હોય છે.
એને કહી શકો છો નાદાનિયત તમે,
સ્વપ્નાં હકીકતોથી અણજાણ હોય છે.
ઝાકળનું માન રાખવા પલળી જવું પડે,
બાકી તો ફુલનુંય અભિમાન હોય છે.
પત્થરને પૂજવા વિશે બીજું તો શું કહું,
ઝૂકી જવામાં કોઈનું અપમાન હોય છે.
‘ચાતક’, ભલે ને આદમી નાનો ગણાય પણ,
એના રૂપે જ રાચતો ભગવાન હોય છે.
એની ઉઘાડી આંખમાં એ ધ્યાન હોય છે,
કે કોને એના આગમનની જાણ હોય છે.
કાતિલ નજરની વાતમાં ક્યાં છે નવું કશું,
આ પાંપણોનું નામ કદી મ્યાન હોય છે.
એના વિશે તો પારધીને પૂછવું પડે,
હર તીરમાં છૂપું કોઈ ફરમાન હોય છે.
નહીંતર જઈ વસે ના ભમરાં મકાનમાં ?
આશિક હૃદયને પ્રેમની પહચાન હોય છે.
‘ચાતક’ને શોધવા તમે શાને બધે ફરો,
મત્લા અને મક્તાની દરમ્યાન હોય છે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

ઘેઘૂર ગરમાળા હશે,

લાગણીના ગામમાં ઘેઘૂર ગરમાળા હશે,
ભીંતના નામે ગૂંથેલા એક-બે જાળા હશે.
સદ્યસ્નાતા સુંદરીના કેશક્લાપોમાં મઢ્યા,
ફૂલના આકાર સરખા છીપ-પરવાળા હશે.
આસમાની ઓઢણી પ્હેરી પળેપળ ઝૂમતાં,
રં ગ બે રં ગી પતંગા કૈંક રૂપાળા હશે.
રાતભર પહેરો હશે ત્યાં ચાંદ પૂનમનો, અને
તારલાઓએ ભર્યા ક્ષણવાર ઉચાળા હશે.
કલ્પનાઓથી ભર્યા ઉપવન વચાળે હેમનાં,
સપ્તરંગી સંસ્મૃતિઓથી સભર માળા હશે.
દેવ-શા દૈવી અલૌકિક ગૌરવર્ણા માનવી,
સ્નેહ ને સૌંદર્યના સાચે જ સરવાળા હશે.
ભૃંગ ‘ચાતક’ થઇ ટહલતા, રાતરાણીને ભવન,
મ્હેંકમાં ગૂંથેલ કોઈ ખાસ વરમાળા હશે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’
ડૂબતી સાંજે સમયનું આવરણ આવી મળે.
ક્યાંકથી ખોવાયલું એકાદ જણ આવી મળે.
રિક્તતા અહેસાસ થઈ જ્યાં સાથ સદીઓથી ધરે,
એ શહેરમાં શક્યતાઓનું ઝરણ આવી મળે.
શબ્દનું સંધાન કરવાની કરું શરૂઆત ત્યાં,
સાવ ઓચીંતુ કલમ પર અવતરણ આવી મળે.
ભૂલવાનું સ્હેલ હોતે, તો તને ભૂલી જતે,
હર કદમ વીતેલ પળનું સંસ્મરણ આવી મળે.
જિંદગી લાંબી સડક, ને પ્હોંચવાનું મંઝિલે,
પંથને અજવાળતું કોઈ ચરણ આવી મળે.
લડખડે જ્યારે કદમ, એંધાણ એના વ્યાજબી,
ચાતરી, પહેલાં જ પગલામાં મરણ આવી મળે !
રણમહીં તરસ્યાં થવાનું સુખ હવે ‘ચાતક’ નથી,
રોજ મૃગજળને લઈ કોઈ હરણ આવી મળે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’
ડૂબતી સાંજે સમયનું આવરણ આવી મળે.
ક્યાંકથી ખોવાયલું એકાદ જણ આવી મળે.
રિક્તતા અહેસાસ થઈ જ્યાં સાથ સદીઓથી ધરે,
એ શહેરમાં શક્યતાઓનું ઝરણ આવી મળે.
શબ્દનું સંધાન કરવાની કરું શરૂઆત ત્યાં,
સાવ ઓચીંતુ કલમ પર અવતરણ આવી મળે.
ભૂલવાનું સ્હેલ હોતે, તો તને ભૂલી જતે,
હર કદમ વીતેલ પળનું સંસ્મરણ આવી મળે.
જિંદગી લાંબી સડક, ને પ્હોંચવાનું મંઝિલે,
પંથને અજવાળતું કોઈ ચરણ આવી મળે.
લડખડે જ્યારે કદમ, એંધાણ એના વ્યાજબી,
ચાતરી, પહેલાં જ પગલામાં મરણ આવી મળે !
રણમહીં તરસ્યાં થવાનું સુખ હવે ‘ચાતક’ નથી,
રોજ મૃગજળને લઈ કોઈ હરણ આવી મળે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

આવરણ

ડૂબતી સાંજે સમયનું આવરણ આવી મળે.
ક્યાંકથી ખોવાયલું એકાદ જણ આવી મળે.
રિક્તતા અહેસાસ થઈ જ્યાં સાથ સદીઓથી ધરે,
એ શહેરમાં શક્યતાઓનું ઝરણ આવી મળે.
શબ્દનું સંધાન કરવાની કરું શરૂઆત ત્યાં,
સાવ ઓચીંતુ કલમ પર અવતરણ આવી મળે.
ભૂલવાનું સ્હેલ હોતે, તો તને ભૂલી જતે,
હર કદમ વીતેલ પળનું સંસ્મરણ આવી મળે.
જિંદગી લાંબી સડક, ને પ્હોંચવાનું મંઝિલે,
પંથને અજવાળતું કોઈ ચરણ આવી મળે.
લડખડે જ્યારે કદમ, એંધાણ એના વ્યાજબી,
ચાતરી, પહેલાં જ પગલામાં મરણ આવી મળે !
રણમહીં તરસ્યાં થવાનું સુખ હવે ‘ચાતક’ નથી,
રોજ મૃગજળને લઈ કોઈ હરણ આવી મળે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

‘આવ રે વરસાદ’

શ્હેરમાં ભીની ગલી ને ગામડે વરસાદ છે,
આગમનની શક્યતાનો બારણે વરસાદ છે.
એ હશે કેવી મિલનની તાજગી વરસો જૂની,
એક છાંટો થાય ને મન સાંભરે, વરસાદ છે.
જૂઈની વેલી સમી કન્યા વળાવી તે સમે,
ભર ઉનાળે એમ લાગ્યું, માંડવે વરસાદ છે.
એક-બે આંસુ છુપાવી ના શક્યા વાદળ જરી,
હર્ષથી બોલી ઉઠ્યા સૌ, ‘આવ રે વરસાદ’ છે.
રેતના દરિયા ઉલેચીને છુપાઈ લાગણી,
શી ખબર એને બધાની ભીતરે વરસાદ છે.
તગતગે એની સ્મૃતિ ‘ચાતક’ હજીયે આંખમાં,
લોક છો કહેતા ફરે કે આંગણે વરસાદ છે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

જાત જોવી હોય તો

જાત જોવી હોય તો તો જાતને ખોવી ઘટે,
એક ઘટના બંધ આંખે આંખમાં જોવી ઘટે.
લાગણી દર્શાવવા શબ્દો જરૂરી તો નથી,
કેટલીક સંવેદનાઓને ફકત રોવી ઘટે.
મેલ ઘટનાઓ તણો ચઢતો રહે એને સતત,
જિંદગીને વસ્ત્રની માફક કદી ધોવી ઘટે.
લોક મૃત્યુ નામથી એને ખપાવે છે અહીં,
શ્વાસને આરામની એવી સજા હોવી ઘટે ?
એમની યાદો હજી પણ કંઠમાં ડૂમો ભરે,
આંખ ‘ચાતક’ એટલે અશ્રુથકી લોવી ઘટે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

સર્જાય છે ગઝલ,

લાગણીના ઢાળ પર સર્જાય છે ગઝલ,
તૂટતાં મુશ્કેલથી સંધાય છે ગઝલ.
માતૃભૂમિ ગુર્જરીની વાત શું કરવી,
રેંટિયાઓ પર અહીં કંતાય છે ગઝલ.
સોમનાથે શબ્દ, પાટણથી લઈ પ્રભુતા,
શેર સાસણના થકી ગર્ભાય છે ગઝલ.
દૂધમલ નવલોહિયાઓના શૂરાતનથી,
પાળિયાઓમાં પછી બંધાય છે ગઝલ.
ટેક ‘ગાંધી’ની બને ‘સરદાર’ની શૂરતા,
જશ્ન-એ-આઝાદી થકી રંગાય છે ગઝલ
આપસી સદભાવ, શ્રધ્ધા, ભાઈચારાથી
ઈદથી ઉતરાણ લગ લંબાય છે ગઝલ.
આવનારી કાલ બનશે આજની આંધી,
આજકલ ‘મોદી’ થકી પંકાય છે ગઝલ.
છે હવે ‘ચાતક’ પ્રતીક્ષા ગૌરવી પળની,
જોઈએ છે ક્યાં સુધી સંતાય છે ગઝલ.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

આંખના આંસુ

આંખના આંસુ ઘણી ઘટના ભુલાવી જાય છે,
લાગણીઓ પ્રેમમાં સાચે જ ફાવી જાય છે.
એક પળ માટે ઊભા રહી એ જરા પાછળ જુએ,
એટલી હરકત ઘણાં સપનાં સજાવી જાય છે.
બેવફાઈ શ્વાસની, પીડે સતત સંવેદના,
જીંદગી સ્મિતે છતાં સઘળું નભાવી જાય છે.
શું હશે એવું, હજી શોધ્યા કરું એની કૂંચી,
(કે) પારકું ઘર, પારકો વિસ્તાર ભાવી જાય છે.
શ્વાસનું આવાગમન કે વેદનાઓનું કવન,
બે જ શબ્દોમાં જીવનનો સાર આવી જાય છે.
હર્ષ, પીડા, ખેવના, ઉન્માદ, ‘ચાતક’ની તરસ,
આ સમયના દાંત તો કેવુંય ચાવી જાય છે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’
આંખના આંસુ ઘણી ઘટના ભુલાવી જાય છે,
લાગણીઓ પ્રેમમાં સાચે જ ફાવી જાય છે.
એક પળ માટે ઊભા રહી એ જરા પાછળ જુએ,
એટલી હરકત ઘણાં સપનાં સજાવી જાય છે.
બેવફાઈ શ્વાસની, પીડે સતત સંવેદના,
જીંદગી સ્મિતે છતાં સઘળું નભાવી જાય છે.
શું હશે એવું, હજી શોધ્યા કરું એની કૂંચી,
(કે) પારકું ઘર, પારકો વિસ્તાર ભાવી જાય છે.
શ્વાસનું આવાગમન કે વેદનાઓનું કવન,
બે જ શબ્દોમાં જીવનનો સાર આવી જાય છે.
હર્ષ, પીડા, ખેવના, ઉન્માદ, ‘ચાતક’ની તરસ,
આ સમયના દાંત તો કેવુંય ચાવી જાય છે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’
આંખના આંસુ ઘણી ઘટના ભુલાવી જાય છે,
લાગણીઓ પ્રેમમાં સાચે જ ફાવી જાય છે.
એક પળ માટે ઊભા રહી એ જરા પાછળ જુએ,
એટલી હરકત ઘણાં સપનાં સજાવી જાય છે.
બેવફાઈ શ્વાસની, પીડે સતત સંવેદના,
જીંદગી સ્મિતે છતાં સઘળું નભાવી જાય છે.
શું હશે એવું, હજી શોધ્યા કરું એની કૂંચી,
(કે) પારકું ઘર, પારકો વિસ્તાર ભાવી જાય છે.
શ્વાસનું આવાગમન કે વેદનાઓનું કવન,
બે જ શબ્દોમાં જીવનનો સાર આવી જાય છે.
હર્ષ, પીડા, ખેવના, ઉન્માદ, ‘ચાતક’ની તરસ,
આ સમયના દાંત તો કેવુંય ચાવી જાય છે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

આજ બોલી નાખીએ.

ક્યાં સુધી એને છુપાવી રાખીએ ?
જે હૃદયમાં, આજ બોલી નાખીએ.
હાથમાં લઈ હાથ, આંખોમાં વફા
દ્વાર દિલનાં આજ, ખોલી નાખીએ.
પ્રીતના ઉન્માદની મ્હેંકે ભર્યા
શ્વાસમાં શ્વાસો ઝબોળી નાખીએ
લોક એને છો કહે પાગલપણું,
એ ડ્હાપણ આજ ડ્હોળી નાખીએ.
રોજ મળીએ આપણે જૂદાં થઈ,
તાર મનનાં એમ જોડી નાખીએ.
પ્રેમમાં ‘ચાતક’ મળે ગહેરાઈ તો
લો, કિનારાનેય તોડી નાખીએ.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

દરરોજ હોવી જોઈએ.

પંથને કાયમ ચરણની ખોજ હોવી જોઈએ,
મંઝિલો પણ રાહબર હો, તો જ હોવી જોઈએ.
જિંદગી દોઝખ ભરેલી હોય તો ચાલી જશે,
કમ-સે-કમ સપનામહીં તો મોજ હોવી જોઈએ.
રોજ ઊગી આથમે એ સૂર્યને કહેજો જરા,
ચાંદની મારા ઘરે દરરોજ હોવી જોઈએ.
કોઈ તો કારણ હશે એને વળાવી આ રીતે,
આ નદીઓ બાપને ઘર બોજ હોવી જોઈએ.
એક-બે સપનાં ઝઝૂમે કેટલું ‘ચાતક’ અહીં,
જીવવા માટે જરૂરી, ફોજ હોવી જોઈએ.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

અંત નોખા હોય

હર પ્રણયની વારતાના અંત નોખા હોય છે,
ક્યાંક આંસુ, ક્યાંક કંકુ સાથ ચોખા હોય છે.
ખુશનસીબોના જ કિસ્મતમાં લખી દિવાનગી,
બદનસીબોના લલાટે ફક્ત ધોખા હોય છે.
આમ તો બે હોઠ, આંખો, બે જ હૈયાઓ મળે,
તોય અંદાજો મિલનના સૌ અનોખા હોય છે !
પ્રેમની તસવીર કો’દિ ધુંધળી થાતી નથી,
સ્મિત મુખ પર ઝળહળે, છો દાંત બોખા હોય છે.
એ સદીઓથી થતા ‘ચાતક’ ભલે બદનામ પણ,
એમને જોવા તરસતાં સહુ ઝરોખા હોય છે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

ઊંઘમાંથી જાગવાનું

એક-બે ઈચ્છા અધૂરી બાળવાનું હોય છે,
જિંદગી તો અંત સુધી ચાલવાનું હોય છે.
દોસ્ત, આંખો હોય કે ના હોય, એથી શું થયું?
સ્વપ્ન મનની આંખથી નિહાળવાનું હોય છે.
બાળપણનું વ્હાલ, ચૂમીઓ બધી યૌવનતણી,
કેટલું દેવું અહીં ઊતારવાનું હોય છે !
સ્મિત ચ્હેરા પર ટકાવી રાખવું મુશ્કેલ છે,
બોલકી સંવેદનાને ખાળવાનું હોય છે.
ને ગઝલ લખવા પ્રયત્નો આમ તો કરતો નથી,
લાગણીનું ભૂત મનથી કાઢવાનું હોય છે.
પગરવોના શહેરમાં ‘ચાતક’ સજા છે એટલી,
રોજ કાચી ઊંઘમાંથી જાગવાનું હોય છે.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

શૂન્યમાંથી શબ્દનું સર્જન કરો,

શૂન્યમાંથી શબ્દનું સર્જન કરો,
લાગણીનું એ રીતે તર્પણ કરો.
આયનામાં જાત જોવી હોય તો,
બંધ આંખે આત્મનિમજ્જન કરો.
દાનવોના ગામમાં છોને વસો,
આદમી એકાદ-બે સજ્જન કરો.
પંડની પીડા બધીયે ટાળવા,
કોઈની પીડાતણું માર્જન કરો.
સહજીવન છે એક કપરી સાધના,
સિધ્ધ થાવા અહં વિસર્જન કરો.
કાગ, તેતર, બુલબુલોનો દેશ આ
ઉપવનો, શાને તમે નિર્જન કરો.
સ્વપ્ન છે સંજીવની ‘ચાતક’ અહીં,
જિંદગીભર એમનું પૂજન કરો.
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

દ્વાર

એક આંસુ આંખમાંથી બ્હાર ચાલી જાય છે,
ભીતરી સંવેદનાનું દ્વાર ખોલી જાય છે.
હોઠ પર આવી અને અટકી ગયેલી વાતને,
આંખમાં થીજી ગયેલા ભાવ બોલી જાય છે.
કોઈની ઉત્તેજના, આંસુ, વ્યથા, આઘાતને
ફેરિયો વાંચ્યા વિના સસ્મિત તોલી જાય છે !
ને હૃદયના કોઈ ખૂણામાં મુકેલી લાગણી
બર્ફની માફક સમય બિન્દાસ છોલી જાય છે.
ઝૂમવા માટે મદિરા જોઈએ એવું નથી,
પ્રેમમાં માણસ વિના પીધેય ડોલી જાય છે.
કોઈ તો સંબંધ ‘ચાતક’ એમની સાથે હશે,
એમના દર્દો મને શું કામ ફોલી જાય છે ?
- દક્ષેશ કોન્ટ્રાકટર ‘ચાતક’

મંગળવાર, 15 માર્ચ, 2011

રૂપની રાણી

કેવી હશે એ રૂપની રાણી
જોતા જ થઉ હું પાણી પાણી
આંખો મિંચુ તો કોઇ એક સ્વજન
આંખો ઊઘાડું તો વ્યક્તિ અજાણી
લાગશે આંખ ઢળી જાશે લજ્જાથી
બેઠો હશે ચંદ્રમા પણ ઘૂમટો તાણી
વ્હાલપથી લઇ બાથમાં ચૂમશે જો સખી
કહેશે ફૂલો અમારે દિન-રાત ઊજાણી
હળું ફૂંક મારશે લ ઇ પાંપણ હથેળીમાં
હશે પતંગાની પાંખ આંખમાં સમાણી
મદહોશ ચાલથી ચાલશે ગજગામિની
કરશે લોક વાતો કેમ વીજળી વેરાણી?
કળીઓ બે લીપટેલી મંદમંદ ખીલશે
સપનાના ભારથી હશે પાંપણ મીંચાણી
શોધે છે ‘વિશાલ′તને ભટકંતો અહીં-તહીં
કહી દે ને સત્ય તેને ‘હું તારામાં સમાણી’

ઇચ્છા

જ્યારથી મેં તને જોઇ છે, જાણી છે, ચાહી છે
ત્યારથી મનમાં ઇચ્છાનો એક ફણગો ફુટ્યો છે.
એ ઇચ્છા ન તો કુતુહલતા છે, ન તો જિજ્ઞાસા,
ન તો મોહ છે, ન તો વાસના.
ઇચ્છા તો નાનકડી જ છે, તારા ગુલાબને શરમાવે એવા નાજુક ગાલોનો સ્પર્શ.
એક સમય એવો પણ આવ્યો હતો કે જ્યારે
આ ઇચ્છા પરિપુર્ણ કરી શક્યો હોત.
કદાચ તને યાદ નહી હોય પરંતુ ધૂળેટીના દિવસે, તુ નખશિખ
રંગાઇને ઊભી હતી અને મારા હાથ પણ ગુલાલથી ભરેલા હતા.
તારા સપ્તરંગી ચહેરાને જોવામાં જ હાથમાંથી ધીરે-ધીરે ગુલાલ
સરકતો ગયો અને સમય પણ. જ્યારે તું નજરોથી ઓજલ થઇ
ત્યારે અફસોસ થયો. પરંતુ શું થાય?
સમયને પાછો વાળવા હું અક્ષમ હતો.
આજે તુ નથી એ સમય નથી અને હાથમાં ગુલાલનું બહાનું પણ નથી.
પરંતુ એ ઇચ્છા તો દરરોજ સવારે આળસ મરડીને બેઠી થાય જ છે.
તારા ગાલને સ્પર્શવા માટે તલસતી એ જ ઇચ્છાના સમ,
આવતા જન્મે, હું તારા આંગણામાં ખીલેલું મઘમઘતું ગુલાબનું પુષ્પ બનીશ.
જ્યારથી મેં તને જોઇ છે, જાણી છે, ચાહી છે
ત્યારથી મનમાં ઇચ્છાનો એક ફણગો ફુટ્યો છે.
એ ઇચ્છા ન તો કુતુહલતા છે, ન તો જિજ્ઞાસા,
ન તો મોહ છે, ન તો વાસના.
ઇચ્છા તો નાનકડી જ છે, તારા ગુલાબને શરમાવે એવા નાજુક ગાલોનો સ્પર્શ.
એક સમય એવો પણ આવ્યો હતો કે જ્યારે
આ ઇચ્છા પરિપુર્ણ કરી શક્યો હોત.
કદાચ તને યાદ નહી હોય પરંતુ ધૂળેટીના દિવસે, તુ નખશિખ
રંગાઇને ઊભી હતી અને મારા હાથ પણ ગુલાલથી ભરેલા હતા.
તારા સપ્તરંગી ચહેરાને જોવામાં જ હાથમાંથી ધીરે-ધીરે ગુલાલ
સરકતો ગયો અને સમય પણ. જ્યારે તું નજરોથી ઓજલ થઇ
ત્યારે અફસોસ થયો. પરંતુ શું થાય?
સમયને પાછો વાળવા હું અક્ષમ હતો.
આજે તુ નથી એ સમય નથી અને હાથમાં ગુલાલનું બહાનું પણ નથી.
પરંતુ એ ઇચ્છા તો દરરોજ સવારે આળસ મરડીને બેઠી થાય જ છે.
તારા ગાલને સ્પર્શવા માટે તલસતી એ જ ઇચ્છાના સમ,
આવતા જન્મે, હું તારા આંગણામાં ખીલેલું મઘમઘતું ગુલાબનું પુષ્પ બનીશ.
જ્યારથી મેં તને જોઇ છે, જાણી છે, ચાહી છે
ત્યારથી મનમાં ઇચ્છાનો એક ફણગો ફુટ્યો છે.
એ ઇચ્છા ન તો કુતુહલતા છે, ન તો જિજ્ઞાસા,
ન તો મોહ છે, ન તો વાસના.
ઇચ્છા તો નાનકડી જ છે, તારા ગુલાબને શરમાવે એવા નાજુક ગાલોનો સ્પર્શ.
એક સમય એવો પણ આવ્યો હતો કે જ્યારે
આ ઇચ્છા પરિપુર્ણ કરી શક્યો હોત.
કદાચ તને યાદ નહી હોય પરંતુ ધૂળેટીના દિવસે, તુ નખશિખ
રંગાઇને ઊભી હતી અને મારા હાથ પણ ગુલાલથી ભરેલા હતા.
તારા સપ્તરંગી ચહેરાને જોવામાં જ હાથમાંથી ધીરે-ધીરે ગુલાલ
સરકતો ગયો અને સમય પણ. જ્યારે તું નજરોથી ઓજલ થઇ
ત્યારે અફસોસ થયો. પરંતુ શું થાય?
સમયને પાછો વાળવા હું અક્ષમ હતો.
આજે તુ નથી એ સમય નથી અને હાથમાં ગુલાલનું બહાનું પણ નથી.
પરંતુ એ ઇચ્છા તો દરરોજ સવારે આળસ મરડીને બેઠી થાય જ છે.
તારા ગાલને સ્પર્શવા માટે તલસતી એ જ ઇચ્છાના સમ,
આવતા જન્મે, હું તારા આંગણામાં ખીલેલું મઘમઘતું ગુલાબનું પુષ્પ બનીશ.

વચન

મળવાનુ વચન આપી ન આવે મળવા
હળવેકથી કહે આજે તો એપ્રીલ ફૂલ છે
આંખમાં આવકાર, હોઠો પર જાકારો
આરસના છળ પણ કેવા ક્રુઅલ છે
આકરા તાપમાં ફિલ્ડીંગ ભરી વર્ષો
કેચ પકડાયો તો કહે ફાઉલ છે
જાણીજોઇ ભુલ કરે દિલ તોડવાની
પછી કહે ‘કખગ’ કેટલો કુલ છે

બુઢાપો

જુવાની ભલે વીતી હોય દિલ તો હજી જુવાન છે
છીપમાં ફરી સંતાઇ મોતી બનવાનું અરમાન છે
ચાલને પ્રિયે જ ઇએ ઊડી, પાંખમાં પરોવી પાંખ
હજી આંખ મહીં વિચરતા વિહંગની ઊડાન છે
હાથમાં પકડી હાથ આજે નાચીએ મન મુકીને
ભમરા પાસેથી ઊધાર લીધેલું એક ગાન છે
પ્રેમથી સીંચ્યુ તે મારા ઘરઆંગણને કેટલું
તુ ના હો તો આ ફૂલવાડી એક રણમેદાન છે
મોત પણ થાકીને મુકી દેશે હથીયાર હેઠા,
તારી સાડીના પાલવમાં છુપાવેલ મારો જાન છે.
બુઢાપો એટલે સંસારનુ પાકી ગયેલું ફળ મીઠું
જુવાની જિંદગીની શાન છે તો બુઢાપો એક વરદાન છે.

પરીક્ષા

હૈયે હરખ ઘણોય થાય છે
કે આજે પરીક્ષા પૂરી થાય છે
ચાલો વગાડીએ ઢોલ-નગારા
કે આજે પરીક્ષા પૂરી થાય છે
ઉજાગરાથી આંખો છે રાતી
મારી મહેનતની ચાડી ખાતી
છતાં થાક ના અનુભવાય છે
કે આજે પરીક્ષા પૂરી થાય છે
ફગાવી દફતર પાટી પેન
હું ચાલ્યો રમવા એન-ઘેન
હવે ગણવેશમાં ડાઘા થાય છે.
કે આજે પરીક્ષા પૂરી થાય છે
હવે તો છૂટથી હરીશું-ફરીશું
વહેતા પવનની સાથે રમીશું
સમયનું બંધન ના જણાય છે
કે આજે પરીક્ષા પૂરી થાય છે
દરિયામાંથી મોજા કાઢી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
પંખીડાની પાંખો કાપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
એક જ ચીજ બાકી રહી ગઇ છે સકળ જગતમાં
બ્રહ્માંડની પહોળાઇ માપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
આચ્છાદિત રહેવા દો એમને ગુમનામ રહેવા દો
ભુતકાળને ઝાપટી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
પહેલી જ વાર આવ્યા હોય બાદશાહ, બેગમ, ગુલામ
શ્વાસોના પત્તાને ચીપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?

બાકી શું વધશે?

દરિયામાંથી મોજા કાઢી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
પંખીડાની પાંખો કાપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
એક જ ચીજ બાકી રહી ગઇ છે સકળ જગતમાં
બ્રહ્માંડની પહોળાઇ માપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
આચ્છાદિત રહેવા દો એમને ગુમનામ રહેવા દો
ભુતકાળને ઝાપટી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
પહેલી જ વાર આવ્યા હોય બાદશાહ, બેગમ, ગુલામ
શ્વાસોના પત્તાને ચીપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
દરિયામાંથી મોજા કાઢી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
પંખીડાની પાંખો કાપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
એક જ ચીજ બાકી રહી ગઇ છે સકળ જગતમાં
બ્રહ્માંડની પહોળાઇ માપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
આચ્છાદિત રહેવા દો એમને ગુમનામ રહેવા દો
ભુતકાળને ઝાપટી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
પહેલી જ વાર આવ્યા હોય બાદશાહ, બેગમ, ગુલામ
શ્વાસોના પત્તાને ચીપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?

મનોમંથન

ડાબા હાથથી
પીઠ પાછળ લટકતો
સાડીનો પાલવ સરખો કરતી
અને
જમણા હાથથી
ડાબી વાળની લટને પાછળ સરકાવતી
યુવતિને જોઇને
મને તારી યાદ કેમ આવી જાય છે?

તમારી એ યાદો

અત્યાર સુધી જીવ્યા તમારે સહારે
તમારી એ યાદોના સહારે જીવશું
તમ ગયા પછી ભુલ્યા જીવન જીવતા
તમારી એ યાદોમાં પળ પળ મરશું
ડૂબ્યા હતા તમારા રૂપના દરિયામાં
તમારી એ યાદોના સમંદરમાં તરશું
પાંપણ પર ઊંચકી રાખ્યા’તા તમને
તમારી એ યાદોને આંખોમાં ભરશું
એકલતાની વાત કોઠે પડી છે
તમારી એ યાદોના ઉપવનમાં ફરશું
માન્યા હતા તમને ખુદાથી વધારે
તમારી એ યાદોની બંદગી કરશું

તારી યાદમાં

મીઠું-મધુરુ મલકાયો તારી યાદમાં
આંસુઓથી છલકાયો તારી યાદમાં
નહોતુ જવુ ફરી તારી દુનિયામાં
અજાણી શક્તિથી સરકાયો તારી યાદમાં
ત્રસ્ત થયો હતો સંસારના તાપથી
ભર ગ્રીષ્મમાં ભીંજાયો તારી યાદમાં
યાદ આવે પણ તુ ન આવે એટલે
ભર વસંતમાં સુકાયો તારી યાદમાં
કોની હિંમત હતી મને અડકી પણ શકે
મરણતોલ ઘવાયો તારી યાદમાં
દિવાનાઓના પ્રદેશનો થયો શહેનશાહ
બન્યો સૌથી સવાયો તારી યાદમાં

કોયલ ટહુકે અને સાંભરે છે તુ

કોયલ ટહુકે અને સાંભરે છે તુ
ફૂલો મહેકે અને સાંભરે છે તુ
શ્રાવણની હાથતાળી રમતી
વીજળી ઝબૂકે અને સાંભરે છે તુ
લીલીછમ ઘટાનો પાલવ ઓઢીને
આવે વસંત અને સાંભરે છે તુ
તને ભુલવા કરું છુ હું
પ્રયત્નો અનંત અને સાંભરે છે તુ

હજીયે યાદ છે

નામ જોડાયુ હતું કોઇના નામ આગળ, હજીયે યાદ છે.
મન ભાગ્યુ હતું કોઇના સ્વપ્ન પાછળ, હજીયે યાદ છે.
ખબર પડી તરવા કરતાં ડૂબવાનો લહાવો અનેરો હતો
જ્યારે પ્રેમ સાગરના દેખાયા હતા તળ, હજીયે યાદ છે.
એની મૃદુતા, સ્નિગ્ધતાનો તોલ હું કઇ રીતે કરી શકું.
ખુદ જળને પણ ભરવું પડતું હતુ જળ, હજીયે યાદ છે.
ચૈત્રમાં મેઘરાજની મહેરનો સાક્ષી હું ખુદ છુ
ભુલથી આંખોમાં આંજી શું દીધુ કાજળ, હજીયે યાદ છે.
ભલે એમનો સાથ નહોતો અમારી સાથે દિન-રાત
વિતાવી હતી સંગાથે કેટલીક નાની પળ, હજીયે યાદ છે.
મને શું ખબર ક્યારેક સાચી પણ પડી શકે છે
એનાથી છુટા પડવાની બાંધી હતી અટકળ, હજીયે યાદ છે.
અમને એક કરવાના વચને બંધાયો હતો, છતાં
સમયે આ કર્યુ કેવું નિર્મમ છળ, હજીયે યાદ છે.
આંસુઓ વીણી વરસાવી હતી ગઝલો ધોધમાર
છતાંય રહી ગયો હતો કોરો કાગળ, હજીયે યાદ છે.

ચહેરો

ગમે ત્યારે અસ્ત થાય એવી આ ઢળતી ઉંમર,
સારા-નરસા અનુભવોને લીધે સફેદ થઇ ગયેલા વાળ,
આખી જિંદગીનો ભાર વેઠીને થાકી ગયેલી આંખો,
રંગહીન, દ્રષ્ટિહીન આંખો,
અને છતાં
એ આંખોમાં તગતગતાં રંગીન ચહેરાઓ,
ઉદય અને અસ્ત પામતાં નાશવંત ચહેરાઓ,
ખુદ સમયનો માર ખા ઇને કરચલીઓ પાડી ચુકેલા લાખો ચહેરાઓ
પરંતુ આ ચહેરાઓની વચ્ચે
ધ્રુવના તારાની જેમ,
વર્ષોથી અડીખમ એક નિર્દોષ સોહામણો મનગમતો ચહેરો
કોણ જાણે કેમ
પરંતુ સમયે પોતાની પીંછીંથી તેના પર એક લકીર પણ આંકી નથી
શું નિર્મમ સમય પણ પ્રેમિકાની બાબતમાં આટલો બધો કોમળહ્રદયી હશે?

માંગે છે.

ફક્ત બે-ચાર ટુકડા થયા છે થોડી દવા માંગે છે
એક દિલ પ્રેમ ચિનગારી ભડકાવવા હવા માંગે છે.
માત્ર હું અને તું જ, ન હોય કોઇ ચહલપહલ બીજી
એક અજનબી રાત, શમણાં પણ કેવા માંગે છે.
ભલે અંધકાર હો મારા જીવનની હરેક પળમાં
આ દિલ સખી! તારી રાહમાં લાખો દીવા માંગે છે.
મારા શબ્દો પર ભરોસો ન હોય તો પૂછ ઇશ્વરને
આ હોઠ હર પળ તારા માટે જ દુવા માંગે છે.
મારુ જીવન કદાચ તને નહી લાવી મારી પાસે
દગાબાજ શ્વાસો જો! મારા મરણની અફવા માંગે છે.
અમે તો છીએ વિસરાઇ ગયેલી કથની નાની
મારા મરશીયા તારા જીવનના ગીત નવા માંગે છે.

કસમ

જ્યારથી તે મને તારી જિંદગીમાંથી બેદખલ કરી દીધો હતો
ત્યારથી જ હ્રદયમાં એક આગ સળગ્યા કરતી હતી નફરતની.
કસમ લીધી હતી કે
જિંદગીમા કદી પણ તારુ મોં નહી જોઉ જો કદાચ કોઇ ગલી કે કોઇ
રસ્તા પર મળવાનું થશે તો હું મારો રસ્તો બદલી લઇશ.
પરંતુ
આજે જ્યારે આપણે મળ્યા અને જ્યારે
તારા (એક સમયના મારી માલિકીના) હોઠો પર સ્મિત રેલાયું ત્યારે
આ નયનોના સરવાળામાં એ કસમનો છેદ ક્યારે ઉડી ગયો એ ખબર જ ન પડી.
અને દિલ પણ એવું જ હસતું ખીલતું બની ગયું જેવું મેં તને આપેલું હતું.
અત્યારે નાઇટલેમ્પના આછા અજવાળામાં સુતા સુતા વિચારુ છુ કે
એ સ્મિતમાં એવી તે કઇ જાદુગરી હતી કે કાળા ખડક જેવી કસમને
પળવારમાં મીણ બનાવી દીધી?

એ આ જ જગા છે

પ્રેમનો કર્યો હતો એકરાર એ આ જ જગા છે
ધરાઇને કર્યો હતો પ્યાર, એ આ જ જગા છે
શરૂઆતમાં કેટલીક પળ, પછી કલાક પછી દિન-રાત
તારા જ ચાલતા હતા વિચાર એ આ જ જગા છે
રુપાની ઘંટડી જેવો આવતો અવાજ ‘અરે વિશાલ′
અને દિલના ઝણઝણતા તાર, એ આ જ જગા છે
કારણ શું હતુ કે મને આપેલ વચન તોડ્યા
નાજુક દિલમાં ખૂંપી કટાર, એ આ જ જગા છે
સ્વપ્નમાંય કદી ચાહ્યું નહોતુ એવું બની ગયુ
થઇ તારા જ દુઃખની કતાર, એ આ જ જગા છે
હું તો ચાહતો હતો તને જીવનભર સુખી જોવા
આખરે મારી જ થઇ હાર, એ આ જ જગા છે
પ્રેમનો કર્યો હતો એકરાર એ આ જ જગા છે
ધરાઇને કર્યો હતો પ્યાર, એ આ જ જગા છે
શરૂઆતમાં કેટલીક પળ, પછી કલાક પછી દિન-રાત
તારા જ ચાલતા હતા વિચાર એ આ જ જગા છે
રુપાની ઘંટડી જેવો આવતો અવાજ ‘અરે વિશાલ′
અને દિલના ઝણઝણતા તાર, એ આ જ જગા છે
કારણ શું હતુ કે મને આપેલ વચન તોડ્યા
નાજુક દિલમાં ખૂંપી કટાર, એ આ જ જગા છે
સ્વપ્નમાંય કદી ચાહ્યું નહોતુ એવું બની ગયુ
થઇ તારા જ દુઃખની કતાર, એ આ જ જગા છે
હું તો ચાહતો હતો તને જીવનભર સુખી જોવા
આખરે મારી જ થઇ હાર, એ આ જ જગા છે

પ્રેમ

પ્રેમમાં પડનારને શા શુકન શા અપશુકન?
મુલાકાતની “કાળ″માં જ શરૂઆત થઇ હતી
તમારી વાહવાહના સમ છે દોસ્તો
રસ્તામાં પણ બિલાડી આડી ઉતરી હતી
અમે ધર્યો ખાલી ખોબો એમના તરફ
તેમણે ખુલ્લા દીલથી યાદોની લ્હાણી કરી હતી
બોલાઇ જાય જો થોડું ન ગમતું મારાથી
નજરોની બે-ત્રણ જાસા ચિઠ્ઠી મળી હતી
ભલેને પછી એ કચરાપેટીમાં ગઇ હોય
મારી ભેટ એના હાથને તો અડી હતી
વર્ષો જૂની ઇચ્છા આજે પુરી થઇ મ્હારી
એની સૂરતને કેમેરામાં કેદ કરી હતી
જતી વેળા “આવજો” આગળ ન એક શબ્દ
દિલમાં વણઉકેલ્યા સવાલોની કતાર છોડી હતી

પ્રેમ

પ્રેમમાં પડનારને શા શુકન શા અપશુકન?
મુલાકાતની “કાળ″માં જ શરૂઆત થઇ હતી
તમારી વાહવાહના સમ છે દોસ્તો
રસ્તામાં પણ બિલાડી આડી ઉતરી હતી
અમે ધર્યો ખાલી ખોબો એમના તરફ
તેમણે ખુલ્લા દીલથી યાદોની લ્હાણી કરી હતી
બોલાઇ જાય જો થોડું ન ગમતું મારાથી
નજરોની બે-ત્રણ જાસા ચિઠ્ઠી મળી હતી
ભલેને પછી એ કચરાપેટીમાં ગઇ હોય
મારી ભેટ એના હાથને તો અડી હતી
વર્ષો જૂની ઇચ્છા આજે પુરી થઇ મ્હારી
એની સૂરતને કેમેરામાં કેદ કરી હતી
જતી વેળા “આવજો” આગળ ન એક શબ્દ
દિલમાં વણઉકેલ્યા સવાલોની કતાર છોડી હતી

મદમસ્ત

મદમસ્ત એવી લચકતી ચાલ ચાલના
કેટલાયે મુસાફરોની મંઝિલ બની જઇશ
સંભાળીને રાખ તારા કાજળભર્યા નયન
બેફામ વરસના, કાતિલ બની જઇશ
આ રીતે ઝુલ્ફોને હાથોથી પસવારના
કેટલાયે શાયરોની ગઝલ બની જઇશ
આટલું ધ્યાન દઇને ગઝલ વાંચના
વિશાલના પ્રેમમાં પાગલ બની જઇશ

કહાની

જીવનમાં જોયા છે કેટલાયે ખૂબસૂરત ચહેરાઓ
એક ભલી-ભોળી તસવીર મારી આંખોને કામની છે
તને જ હરપળ જોવામાં પૂરી થાય આ જિંદગી
એક અધૂરી કલ્પના દોસ્તીના નવા આયામની છે.
ન જુઓ હથેળીમાં પડ્યા છે કેટલા છાલા
એ મહોર સ્મિત માટે ચુકવાયેલા દામની છે
દિલ જેવું મળે તો રાખી લેજે તારી પાસે
એ કિંમતી ચીજ તારા જ એક ગુલામની છે
તારા અક્ષરના મરોડને પુર્યો પાંપણમાં છતાં
લિખિતંગ કરી લખે છે ચિઠ્ઠિ કોઇ બેનામની છે
સારુ છે વિધિના લેખ કદી મિથ્યા નથી જતાં
તારા હાથમાં એક રેખા મારા નામની છે
દિલની વાત કહું કે નહી? એ મુંઝવણ
મારી જ નહીં મહેફિલમાં હાજર તમામની છે
એટલે જ લોકોને ખૂબ પસંદ પડી હશે
કહાની ખાલી પ્યાલી અને ઢોળાયેલ જામની છે
જીવનમાં જોયા છે કેટલાયે ખૂબસૂરત ચહેરાઓ
એક ભલી-ભોળી તસવીર મારી આંખોને કામની છે
તને જ હરપળ જોવામાં પૂરી થાય આ જિંદગી
એક અધૂરી કલ્પના દોસ્તીના નવા આયામની છે.
ન જુઓ હથેળીમાં પડ્યા છે કેટલા છાલા
એ મહોર સ્મિત માટે ચુકવાયેલા દામની છે
દિલ જેવું મળે તો રાખી લેજે તારી પાસે
એ કિંમતી ચીજ તારા જ એક ગુલામની છે
તારા અક્ષરના મરોડને પુર્યો પાંપણમાં છતાં
લિખિતંગ કરી લખે છે ચિઠ્ઠિ કોઇ બેનામની છે
સારુ છે વિધિના લેખ કદી મિથ્યા નથી જતાં
તારા હાથમાં એક રેખા મારા નામની છે
દિલની વાત કહું કે નહી? એ મુંઝવણ
મારી જ નહીં મહેફિલમાં હાજર તમામની છે
એટલે જ લોકોને ખૂબ પસંદ પડી હશે
કહાની ખાલી પ્યાલી અને ઢોળાયેલ જામની છે

કહાની

જીવનમાં જોયા છે કેટલાયે ખૂબસૂરત ચહેરાઓ
એક ભલી-ભોળી તસવીર મારી આંખોને કામની છે
તને જ હરપળ જોવામાં પૂરી થાય આ જિંદગી
એક અધૂરી કલ્પના દોસ્તીના નવા આયામની છે.
ન જુઓ હથેળીમાં પડ્યા છે કેટલા છાલા
એ મહોર સ્મિત માટે ચુકવાયેલા દામની છે
દિલ જેવું મળે તો રાખી લેજે તારી પાસે
એ કિંમતી ચીજ તારા જ એક ગુલામની છે
તારા અક્ષરના મરોડને પુર્યો પાંપણમાં છતાં
લિખિતંગ કરી લખે છે ચિઠ્ઠિ કોઇ બેનામની છે
સારુ છે વિધિના લેખ કદી મિથ્યા નથી જતાં
તારા હાથમાં એક રેખા મારા નામની છે
દિલની વાત કહું કે નહી? એ મુંઝવણ
મારી જ નહીં મહેફિલમાં હાજર તમામની છે
એટલે જ લોકોને ખૂબ પસંદ પડી હશે
કહાની ખાલી પ્યાલી અને ઢોળાયેલ જામની છે
જીવનમાં જોયા છે કેટલાયે ખૂબસૂરત ચહેરાઓ
એક ભલી-ભોળી તસવીર મારી આંખોને કામની છે
તને જ હરપળ જોવામાં પૂરી થાય આ જિંદગી
એક અધૂરી કલ્પના દોસ્તીના નવા આયામની છે.
ન જુઓ હથેળીમાં પડ્યા છે કેટલા છાલા
એ મહોર સ્મિત માટે ચુકવાયેલા દામની છે
દિલ જેવું મળે તો રાખી લેજે તારી પાસે
એ કિંમતી ચીજ તારા જ એક ગુલામની છે
તારા અક્ષરના મરોડને પુર્યો પાંપણમાં છતાં
લિખિતંગ કરી લખે છે ચિઠ્ઠિ કોઇ બેનામની છે
સારુ છે વિધિના લેખ કદી મિથ્યા નથી જતાં
તારા હાથમાં એક રેખા મારા નામની છે
દિલની વાત કહું કે નહી? એ મુંઝવણ
મારી જ નહીં મહેફિલમાં હાજર તમામની છે
એટલે જ લોકોને ખૂબ પસંદ પડી હશે
કહાની ખાલી પ્યાલી અને ઢોળાયેલ જામની છે

ગઝલો

અરે કપડા ખંખેરવા રહેવા દે મારા
ગઝલો વાળવાનો મારી પાસે સમય નથી
ગઝલોના ટુકડા વાગી જશે તને
બાકી ના પાડવાનો મારો કોઇ આશય નથી
સાતેય સુરોને પાલવની સાથે બાંધીને લઇ ગઇ
અને હવે કહે છે કે મારી ગઝલોમાં લય નથી
ભર જુવાનીમાં જલદ વિરહ પચાવ્યો છે છતાં
ક્યારેક જાણી જોઇને કહે છે, ગઝલો લખવાની વય નથી
તારા અસ્તીત્વને વણી લીધુ છે ગઝલોના શબ્દોમાં
તારાથી અળગા થવાનો હવે મને કોઇ ભય નથી
થોડી ઘણી ગઝલો અને આ કોમળ હૈયું
એ સિવાય વિશાલ પાસે બીજું કશુંય નથી
ક્યારેક તો જીતી લઇશ તારશ્ હ્રદયનાં અભેદ્ય કિલ્લાને
સાચું જ કહ્યુ છે, દુનિયામાં કંઇ જ અજેય નથી

એ આવે છે

યુગો પછી જોવા મળશે ચિર-પરિચિત ચહેરો
સંભાળજે ઓ દિલ મારા! એ આવે છે.
ગંભીરતા તો એને લગીરેય ગમતી નથી
બની જા ઓ દિલ આવારા! એ આવે છે.
ઝરણ બની ફૂટી નિકળશે સમય-શીલા પરથી
નદી, સંકોચી લે ધારા! એ આવે છે.
પૂનમની રાત છે અને ચંદ્ર નથી ઊગ્યો?
ચિંતા ન કરો સિતારા! એ આવે છે.
ક્ષણ માટે આવશે ક્ષણમાં ચાલી જશે
થંભી જાઓ પલકારા! એ આવે છે.
પદરવ સાંભળતી વખતે ખલેલ ન જોઇએ કોઇ
બંધ થઇ જા ધબકારા! એ આવે છે.

ચાહુ છુ

અણધાર્યા રચાતા તારામૈત્રકના સમ, ચાહુ છુ તને
ગગન પર મીટ માંડતા ચાતકના સમ, ચાહુ છુ તને
છૂપાવી દઇશ તને આ ગઝલોની આડમાં
ગુલાબની રક્ષા કરતાં કંટકના સમ, ચાહુ છુ તને
આકાશે ઝબૂકતી વીજના સમ, ચાહુ છુ તને
રઢીયાળી અષાઢી બીજના સમ, ચાહુ છુ તને
મળવાનો વાયદો કરે અને ન આવે તુ
ઇંતજાર કરતા ચઢતી ખીજના સમ, ચાહુ છુ તને

ચાહુ છુ

અણધાર્યા રચાતા તારામૈત્રકના સમ, ચાહુ છુ તને
ગગન પર મીટ માંડતા ચાતકના સમ, ચાહુ છુ તને
છૂપાવી દઇશ તને આ ગઝલોની આડમાં
ગુલાબની રક્ષા કરતાં કંટકના સમ, ચાહુ છુ તને
આકાશે ઝબૂકતી વીજના સમ, ચાહુ છુ તને
રઢીયાળી અષાઢી બીજના સમ, ચાહુ છુ તને
મળવાનો વાયદો કરે અને ન આવે તુ
ઇંતજાર કરતા ચઢતી ખીજના સમ, ચાહુ છુ તને

બોલો

તમારા જલવા વિશે અમે પણ સાંભળેલુ છે ઘણું
બોલો, વાદળ વિના વરસાદ ક્યારે વરસાવો છો?
ચોધાર આંસુઓ પાડે છે વસંત જવાથી બિચારા,
બોલો અહીં પધારીને ફૂલોને ક્યારે હસાવો છો?
એકવાર કહી દો તમે, સામી છાતીએ ઘા ઝીલશું
બોલો અમારા વેણ અજમાવવા ક્યારે પોરસાવો છો?
સાંભળ્યુ છે સ્ત્રીઓને પાસાદાર રત્નોનો લગાવ હોય છે.
બોલો અમારા દિલના ટુકડાને ક્યારે ઘસાવો છો?
હારી જઊ એટલે જ તો સઘળુ દાવ પર લગાડેલ છે.
બોલો પ્રેમના કાતિલ ષડયંત્રમાં ક્યારે ફસાવો છો?
તમારા આશિકો ઘણા હશે અમારા જેવા નહી મળે
બોલો જિંદગીભર આપના દિલમાં ક્યારે વસાવો છો?

એવું લાગે છે

તમારી સાથે જ મારી તકદીર જોડાઇ હોય એવું લાગે છે
તમારા જ ત્રાજવે મારી જિંદગી તોળાઇ હોય એવું લાગે છે
મન બેચેન રહ્યા કરે છે તમારી મુલાકાત પછી
તમારે જ આંગણ મારી પ્રીતડી ખોવાઇ હોય એવું લાગે છે
પ્રત્યેક ક્ષણે મારો સાથ દીધો પડછાયા માફક
તમારા જ પ્રતાપે મારી હિંમત ગવાઇ હોય એવું લાગે છે
અહીં તમે, તહીં તમે જ્યાં જુઓ ત્યાં તમે જ તમે
તમારી જ યાદ માનસપટ પર છવાઇ હોય એવું લાગે છે

થોડી

આમ તો અજનબી છતાં થોડી ઓળખાણ હોય
એ આંખોને આ આંખોની થોડી પીછાણ હોય
ખોબલે ખોબલે ઉલેચી લે ભલે એ મારા શ્વાસોને
એ બહાને મારા શ્વાસને સ્પર્શની થોડી લ્હાણ હોય
સવાર ઊગતા જ તારોડીયાને બસ જવા દીધા
ધરતીના ચંદરવાને એની થોડી તાણ હોય?
લૂંટાવતી ફરે છે એ પુષ્પને,પંખી, પતંગાને
ખોટું ઠર્યુ એ વિધાન પ્રેમની થોડી ખાણ હોય?
ભલેને વર્તે એ જાણે ના હોય કશી ખબર
ખુદા કરે, વિશાલના પ્રેમની એને થોડી જાણ હોય

થોડી

આમ તો અજનબી છતાં થોડી ઓળખાણ હોય
એ આંખોને આ આંખોની થોડી પીછાણ હોય
ખોબલે ખોબલે ઉલેચી લે ભલે એ મારા શ્વાસોને
એ બહાને મારા શ્વાસને સ્પર્શની થોડી લ્હાણ હોય
સવાર ઊગતા જ તારોડીયાને બસ જવા દીધા
ધરતીના ચંદરવાને એની થોડી તાણ હોય?
લૂંટાવતી ફરે છે એ પુષ્પને,પંખી, પતંગાને
ખોટું ઠર્યુ એ વિધાન પ્રેમની થોડી ખાણ હોય?
ભલેને વર્તે એ જાણે ના હોય કશી ખબર
ખુદા કરે, વિશાલના પ્રેમની એને થોડી જાણ હોય

શુક્રવાર, 11 માર્ચ, 2011

શુન્યતા

ટોળાંની શુન્યતા છુ, જવા દો કશું નથી…
મારા જીવનનો મર્મ છુ, હું છું ને હું નથી…
હું તો નગરનો ઢોલ છુ, દાંડી પીટો મને…
ખાલી પણુ બીજા તો કોઇ કામનુ નથી…
શુળી ઉપર જીવુ છુ, ને લંબાતો હાથ છુ…
મારાંમા ને ઇશુ માં બીજુ કૈં નવુ નથી…
નામર્દ શહેનરશાહનુ ફરમાન થઇ જઇશ…
હું ઢોલ છુ, પીટો, મને કઇ પણ થતુ નથી…
ટોળાંની શુન્યતા છુ, જવા દો કશું નથી…
મારા જીવનનો મર્મ છુ, હું છું ને હું નથી…
હું તો નગરનો ઢોલ છુ, દાંડી પીટો મને…
ખાલી પણુ બીજા તો કોઇ કામનુ નથી…
શુળી ઉપર જીવુ છુ, ને લંબાતો હાથ છુ…
મારાંમા ને ઇશુ માં બીજુ કૈં નવુ નથી…
નામર્દ શહેનરશાહનુ ફરમાન થઇ જઇશ…
હું ઢોલ છુ, પીટો, મને કઇ પણ થતુ નથી…

ધાન્યના ઢગલા

ધરાં પર ધાન્યના ઢગલા ફરી ઠલવાય તો સારુ
સરીતા દુધ અને દહીંની ફરીથી છલકાય તો સારુ

ઝમાનો વેજીટેબલ ઘી તનો આ જાય તો સારુ
અને સાચુ ઘી શરીરોંમા હવે સીંચાય તો સારુ

અમારા સોરઠી સંતોના દીલમાં એકજ અર્માન છે…
અમારો દેશ નંદનવન ફરીથી તો સારુ

નજર કરડી અમારા દેશ પર મંડાઇ છે આજે…
અમે ભાઇ ગણ્યા તા તે કસાઇ થાય છે આજે…

વતન વાળા ઉઠો દુઃખની ઘટા ઘેરાઈ છે આજે…
હીમાલયના હ્રુદય્માં આગ ભડકાં થાય છે આજે…

વતનની લાજ આવા વખતે જો સચવાય તો સારુ…
અમારો દેશ નંદનવન ફરીથી તો સારુ

કિસ્મત

ક્યારેક અમસ્તા હું પણ થોડા આપું છુ પ્રત્યાઘાતો,
કારણ છે એનુ કે મે પણ જીરવ્યા છે કૈક આઘાતો.

આમ ભલે ને હૃદય રડે પણ હસતી રાખુ છું આંખો,
તો પણ હરદમ શબ્દે શબ્દે દર્દ રહે છે છલકાતો.

કિસ્મત ને મારે જઇ ને બે ચાર સવાલો કરવા છે,
થોડી શિકાયત કરવી છે, કંઇ કરવી પણ છે રજુઆતો.

નારાજ નથી હું દુનિયા થી એણે તો મુજ ને આપી છે,
દર્દ, નિરાશા, નિષ્ફળતા ની કેવી સુંદર સોગતો.

ઘર ના મારા આયના ને રોજ કરું છું એક સવાલ,
દોસ્ત, કહે કે ક્યાં ખોવાયો ચેહરો પેલો મલકાતો.

-unknown

ગઝલ

છો વેદ વાંચનારાને માનહાનિ લાગે
પ્રસ્વેદ પાડનારા અમને તો જ્ઞાની લાગે

મન સાફ હોય ત્યારે દુનિયા મજાની લાગે
આનન્દ ઉચ્ચ લાગે પીડા મજાની લાગે

પોણા છ ફૂટની કાયા નહિંતર તો નાની લાગે
પડછાયા લઈ ફરો તો તંગી જગાની લાગે

બાળકને આખી દુનિયા બસ એકલાની લાગે
ખોટું છે એ સમજતાં એક જિંદગાની લાગે

ક્યારેક ચાલી ચાલી તારા સુધી ન પહોંચું
ક્યારેક ઠોકરો પણ તારી નિશાની લાગે

                                                       – રઈશ મનીયાર

ભવ્ય સતાર

અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !
રણઝણે તાર તાર પર તાર !

અધર ગગનમાં ચડી પૃથ્વીનું તુંબ ગ્રહ્યું તેં ગોદ,
સપ્ત તેજના તંતુ પરોવી તેં છેડ્યો કામોદ.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

કુંજ કુંજ ગોચર ગૈ થંભી, થંભી ગ્રહઘટમાળ.
ક્ષીરસિંધુએ તજી સમાધિ, જાગ્યો બ્રહ્મમરાળ.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

અમે પૂછતાં કોણ વરસતું, નહીં વાદળ, નહીં વીજ,
તેં તારો મુખચંદ દરસિયો, મુજને પડી પતીજ.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

દૂર દૂર ભીતરની ભીતર, એ જ એક ઝંકાર,
કૈંક કળ્યો, કૈં અકળિત તોયે મીઠો તુજ મલ્હાર.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

સૌ માગે છે લલિત વસંતે ભૂપ ભવ્ય કલ્યાણ,
હું માગું આછી આશાનું મંજુલ મંજુલ ગાન.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

- ‘સુન્દરમ્’

ભવ્ય સતાર

અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !
રણઝણે તાર તાર પર તાર !

અધર ગગનમાં ચડી પૃથ્વીનું તુંબ ગ્રહ્યું તેં ગોદ,
સપ્ત તેજના તંતુ પરોવી તેં છેડ્યો કામોદ.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

કુંજ કુંજ ગોચર ગૈ થંભી, થંભી ગ્રહઘટમાળ.
ક્ષીરસિંધુએ તજી સમાધિ, જાગ્યો બ્રહ્મમરાળ.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

અમે પૂછતાં કોણ વરસતું, નહીં વાદળ, નહીં વીજ,
તેં તારો મુખચંદ દરસિયો, મુજને પડી પતીજ.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

દૂર દૂર ભીતરની ભીતર, એ જ એક ઝંકાર,
કૈંક કળ્યો, કૈં અકળિત તોયે મીઠો તુજ મલ્હાર.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

સૌ માગે છે લલિત વસંતે ભૂપ ભવ્ય કલ્યાણ,
હું માગું આછી આશાનું મંજુલ મંજુલ ગાન.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

- ‘સુન્દરમ્’
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !
રણઝણે તાર તાર પર તાર !

અધર ગગનમાં ચડી પૃથ્વીનું તુંબ ગ્રહ્યું તેં ગોદ,
સપ્ત તેજના તંતુ પરોવી તેં છેડ્યો કામોદ.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

કુંજ કુંજ ગોચર ગૈ થંભી, થંભી ગ્રહઘટમાળ.
ક્ષીરસિંધુએ તજી સમાધિ, જાગ્યો બ્રહ્મમરાળ.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

અમે પૂછતાં કોણ વરસતું, નહીં વાદળ, નહીં વીજ,
તેં તારો મુખચંદ દરસિયો, મુજને પડી પતીજ.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

દૂર દૂર ભીતરની ભીતર, એ જ એક ઝંકાર,
કૈંક કળ્યો, કૈં અકળિત તોયે મીઠો તુજ મલ્હાર.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

સૌ માગે છે લલિત વસંતે ભૂપ ભવ્ય કલ્યાણ,
હું માગું આછી આશાનું મંજુલ મંજુલ ગાન.
અહોહો ઝનઝન ભવ્ય સતાર !

- ‘સુન્દરમ્’

વિરહ

પાનખરમાં પણ કેવા ખીલું-ખીલું થતાં ફૂલો
ગુલાબી ગાલોએ ક્યારેક વહાલથી ચુમી દીધી હશે
હજી પણ જીવિત રહ્યો છુ એકલતાના સહરામાં
એમને પામવાની તરસને પણ અમે પીધી હશે.
એમને કઇ રીતે ખબર પડી દીલની વાત
મારા જ પાલ્ય અશ્રુઓએ લાંચ લીધી હશે
છતી આંખે દેખતા બંધ થયા આ અંધ પ્રેમમાં
મારી પહેલા કેટલાએ આ ઠોકર વસમી ખાધી હશે
ઇશ્વર જેવો ઇશ્વર પણ ના પચાવી શક્યો વિરહ-વેદના
એટલે જ વિશાલની આ જામની પ્યાલી અડધી હશે
પાનખરમાં પણ કેવા ખીલું-ખીલું થતાં ફૂલો
ગુલાબી ગાલોએ ક્યારેક વહાલથી ચુમી દીધી હશે
હજી પણ જીવિત રહ્યો છુ એકલતાના સહરામાં
એમને પામવાની તરસને પણ અમે પીધી હશે.
એમને કઇ રીતે ખબર પડી દીલની વાત
મારા જ પાલ્ય અશ્રુઓએ લાંચ લીધી હશે
છતી આંખે દેખતા બંધ થયા આ અંધ પ્રેમમાં
મારી પહેલા કેટલાએ આ ઠોકર વસમી ખાધી હશે
ઇશ્વર જેવો ઇશ્વર પણ ના પચાવી શક્યો વિરહ-વેદના
એટલે જ વિશાલની આ જામની પ્યાલી અડધી હશે
પાનખરમાં પણ કેવા ખીલું-ખીલું થતાં ફૂલો
ગુલાબી ગાલોએ ક્યારેક વહાલથી ચુમી દીધી હશે
હજી પણ જીવિત રહ્યો છુ એકલતાના સહરામાં
એમને પામવાની તરસને પણ અમે પીધી હશે.
એમને કઇ રીતે ખબર પડી દીલની વાત
મારા જ પાલ્ય અશ્રુઓએ લાંચ લીધી હશે
છતી આંખે દેખતા બંધ થયા આ અંધ પ્રેમમાં
મારી પહેલા કેટલાએ આ ઠોકર વસમી ખાધી હશે
ઇશ્વર જેવો ઇશ્વર પણ ના પચાવી શક્યો વિરહ-વેદના
એટલે જ વિશાલની આ જામની પ્યાલી અડધી હશે
પારખ્યા છે ઘણા લોકો, બધા કથીર હોય છે
આંગળીના વેઢે ગણાય એટલા જ વીર હોય છે
ઊછાંછળાપણું નિશાની છે એક આમ આદમીની
અદકેરો માણસ, ઊંડા જળ જેમ ગંભીર હોય છે
એ જ વ્યક્તિ જીવનમાં આગળ નિકળે છે
જેમાં હિંમત ખરી, સાથે થોડી ધીર હોય છે
હારીને જીતનારા બાજીગર બહુ ઓછા જોયા છે
એવું નથી કે રણ છોડનારા કાફિર હોય છે
જો જો ડરી ન જતા જીવનમાં મુશ્કેલીઓથી
પ્રકાશને મુલવવા જ ઘનઘોર તિમિર હોય છે
ન ઊશ્કેરાશો જરા પણ અણગમતી વાતથી
નિંદાને મન શૂરવીરો બધા બધિર હોય છે.
જેમના બોલાયેલા શબ્દો પથ્થરની લકીર સમ
બહુ ઓછા વિરલા શબ્દવેધી તીર હોય છે
એટલે જ સફળતા કદમ ચૂમતી આવે છે
જીત ઘણા જીવની જૂની તાસીર હોય છે

વીર

પારખ્યા છે ઘણા લોકો, બધા કથીર હોય છે
આંગળીના વેઢે ગણાય એટલા જ વીર હોય છે
ઊછાંછળાપણું નિશાની છે એક આમ આદમીની
અદકેરો માણસ, ઊંડા જળ જેમ ગંભીર હોય છે
એ જ વ્યક્તિ જીવનમાં આગળ નિકળે છે
જેમાં હિંમત ખરી, સાથે થોડી ધીર હોય છે
હારીને જીતનારા બાજીગર બહુ ઓછા જોયા છે
એવું નથી કે રણ છોડનારા કાફિર હોય છે
જો જો ડરી ન જતા જીવનમાં મુશ્કેલીઓથી
પ્રકાશને મુલવવા જ ઘનઘોર તિમિર હોય છે
ન ઊશ્કેરાશો જરા પણ અણગમતી વાતથી
નિંદાને મન શૂરવીરો બધા બધિર હોય છે.
જેમના બોલાયેલા શબ્દો પથ્થરની લકીર સમ
બહુ ઓછા વિરલા શબ્દવેધી તીર હોય છે
એટલે જ સફળતા કદમ ચૂમતી આવે છે
જીત ઘણા જીવની જૂની તાસીર હોય છે
પારખ્યા છે ઘણા લોકો, બધા કથીર હોય છે
આંગળીના વેઢે ગણાય એટલા જ વીર હોય છે
ઊછાંછળાપણું નિશાની છે એક આમ આદમીની
અદકેરો માણસ, ઊંડા જળ જેમ ગંભીર હોય છે
એ જ વ્યક્તિ જીવનમાં આગળ નિકળે છે
જેમાં હિંમત ખરી, સાથે થોડી ધીર હોય છે
હારીને જીતનારા બાજીગર બહુ ઓછા જોયા છે
એવું નથી કે રણ છોડનારા કાફિર હોય છે
જો જો ડરી ન જતા જીવનમાં મુશ્કેલીઓથી
પ્રકાશને મુલવવા જ ઘનઘોર તિમિર હોય છે
ન ઊશ્કેરાશો જરા પણ અણગમતી વાતથી
નિંદાને મન શૂરવીરો બધા બધિર હોય છે.
જેમના બોલાયેલા શબ્દો પથ્થરની લકીર સમ
બહુ ઓછા વિરલા શબ્દવેધી તીર હોય છે
એટલે જ સફળતા કદમ ચૂમતી આવે છે
જીત ઘણા જીવની જૂની તાસીર હોય છે
તલવારની અણીયાળી ધારને કટારની પડી નથી
દાવાનળની ઝાળને, નાનકડા અંગારની પડી નથી
શમાની સાથે બળી જવું એટલી જ પળો જીવન
ભલે કહે દિવાનગી, પતંગાને સંસારની પડી નથી
ધ્યેય છે એક જ, અવિરત આગળ ધપવાનું
બાકી કોણ કહે છે, પાણીને આકારની પડી નથી
ધૂપસળીની જેમ સુવાસ આપવાનુ છે ગળથુથીમાં
ભગવા પહેરનારને સંસારના આભારની પડી નથી
જન્મજાત સ્વભાવ છોડે વિકટ સંજોગોમાં એ કાયર
ભલે હોય ઝુકેલું, આકાશને આધારની પડી નથી
ફૂંક મારીને હંકારે છે પોતાના જહાજોને તોફાનમાં
ગણ્યા ગાંઠ્યા જોય છે જેમને પતવારની પડી નથી

પડી નથી

તલવારની અણીયાળી ધારને કટારની પડી નથી
દાવાનળની ઝાળને, નાનકડા અંગારની પડી નથી
શમાની સાથે બળી જવું એટલી જ પળો જીવન
ભલે કહે દિવાનગી, પતંગાને સંસારની પડી નથી
ધ્યેય છે એક જ, અવિરત આગળ ધપવાનું
બાકી કોણ કહે છે, પાણીને આકારની પડી નથી
ધૂપસળીની જેમ સુવાસ આપવાનુ છે ગળથુથીમાં
ભગવા પહેરનારને સંસારના આભારની પડી નથી
જન્મજાત સ્વભાવ છોડે વિકટ સંજોગોમાં એ કાયર
ભલે હોય ઝુકેલું, આકાશને આધારની પડી નથી
ફૂંક મારીને હંકારે છે પોતાના જહાજોને તોફાનમાં
ગણ્યા ગાંઠ્યા જોય છે જેમને પતવારની પડી નથી
તલવારની અણીયાળી ધારને કટારની પડી નથી
દાવાનળની ઝાળને, નાનકડા અંગારની પડી નથી
શમાની સાથે બળી જવું એટલી જ પળો જીવન
ભલે કહે દિવાનગી, પતંગાને સંસારની પડી નથી
ધ્યેય છે એક જ, અવિરત આગળ ધપવાનું
બાકી કોણ કહે છે, પાણીને આકારની પડી નથી
ધૂપસળીની જેમ સુવાસ આપવાનુ છે ગળથુથીમાં
ભગવા પહેરનારને સંસારના આભારની પડી નથી
જન્મજાત સ્વભાવ છોડે વિકટ સંજોગોમાં એ કાયર
ભલે હોય ઝુકેલું, આકાશને આધારની પડી નથી
ફૂંક મારીને હંકારે છે પોતાના જહાજોને તોફાનમાં
ગણ્યા ગાંઠ્યા જોય છે જેમને પતવારની પડી નથી

જિંદગી

આ દુનિયામાં જિંદગી જીવવી કંઇ સહેલી નથી
છતાં કહું ચુ ઊકલી ન શકે એવી પહેલી નથી
સાચવીને સમજીને જીવી જજો હરેક ક્ષણ એની
હસ્તરેખાની ગુલામ થઇને હથેળીમાં વસેલી નથી
માનુ છુ કોઇ ગુલાબ ચમનની જેમ મહેકેલી નથી
દાનવીર કર્ણની માફક અલગારી, અલબેલી નથી
ચીજને મૂલવવાનો અધિકાર સોંપ્યો છે સમયને
મફતમાં સઘળું ધરી દે એવી કંઇ ઘેલી નથી
આકાશને અડકે છે એ, ધરતીને અઢેલી નથી
ઇશ્વરનો આભાર, શરાબની જેમ છકેલી નથી
એમ ન માનશો કે મોતથી ડરુ છું હું
થોડું કરજ બાકી છે દેહનું એટલે હડસેલી નથી
આ દુનિયામાં જિંદગી જીવવી કંઇ સહેલી નથી
છતાં કહું ચુ ઊકલી ન શકે એવી પહેલી નથી
સાચવીને સમજીને જીવી જજો હરેક ક્ષણ એની
હસ્તરેખાની ગુલામ થઇને હથેળીમાં વસેલી નથી
માનુ છુ કોઇ ગુલાબ ચમનની જેમ મહેકેલી નથી
દાનવીર કર્ણની માફક અલગારી, અલબેલી નથી
ચીજને મૂલવવાનો અધિકાર સોંપ્યો છે સમયને
મફતમાં સઘળું ધરી દે એવી કંઇ ઘેલી નથી
આકાશને અડકે છે એ, ધરતીને અઢેલી નથી
ઇશ્વરનો આભાર, શરાબની જેમ છકેલી નથી
એમ ન માનશો કે મોતથી ડરુ છું હું
થોડું કરજ બાકી છે દેહનું એટલે હડસેલી નથી
આ દુનિયામાં જિંદગી જીવવી કંઇ સહેલી નથી
છતાં કહું ચુ ઊકલી ન શકે એવી પહેલી નથી
સાચવીને સમજીને જીવી જજો હરેક ક્ષણ એની
હસ્તરેખાની ગુલામ થઇને હથેળીમાં વસેલી નથી
માનુ છુ કોઇ ગુલાબ ચમનની જેમ મહેકેલી નથી
દાનવીર કર્ણની માફક અલગારી, અલબેલી નથી
ચીજને મૂલવવાનો અધિકાર સોંપ્યો છે સમયને
મફતમાં સઘળું ધરી દે એવી કંઇ ઘેલી નથી
આકાશને અડકે છે એ, ધરતીને અઢેલી નથી
ઇશ્વરનો આભાર, શરાબની જેમ છકેલી નથી
એમ ન માનશો કે મોતથી ડરુ છું હું
થોડું કરજ બાકી છે દેહનું એટલે હડસેલી નથી
જગતના સધળા સુખનુ કારણ તમે જ છો
માનવ મનના દુઃખનુ મારણ તમે જ છો
કહે છે લોકો શૂન્યમાંથી થયું સર્જન
મારા માટે એ શૂન્ય પણ તમે જ છો
કર્મો ભોગવવા એ નસીબની વાત છે
વિરડીને ધરબેલું રણ તમે જ છો
મારે મન તમે જ ઇદ અને દિવાળી
રંગ લઇ આવતો ફાગણ તમે જ છો
પોતાને જ સર્વસ્વ માને જ્યારે વિદ્વાનો
સાચને પારખતી મુંઝવણ તમે જ છો
તલભાર ન ડગે પથ્થરમાંથી શ્રધ્ધા જ્યારે
અંધકારમાં પ્રકાશનું કિરણ તમે જ છો
દુનિયા પૈસાથી પોતાનો વ્યવહાર ચલાવે છે
મારા વ્યવહારનુ ચલણ તમે જ છો
તમે જ છો દયાસિંધુ ક્ષમાના સાગર,
પ્રેમનું અવિરત ઝરણ તમે જ છો
તમારા જ કરકમળ ઝુલાવે છે પારણામાં
મરણ વખતે ઓઢાતું ખાંપણ તમે જ છો
આખરે પંચમહાભુતમાં ભળી જાય નશ્વર દેહ
મુક્તિના આનંદની આખરી ક્ષણ તમે જ છો.
જગતના સધળા સુખનુ કારણ તમે જ છો
માનવ મનના દુઃખનુ મારણ તમે જ છો
કહે છે લોકો શૂન્યમાંથી થયું સર્જન
મારા માટે એ શૂન્ય પણ તમે જ છો
કર્મો ભોગવવા એ નસીબની વાત છે
વિરડીને ધરબેલું રણ તમે જ છો
મારે મન તમે જ ઇદ અને દિવાળી
રંગ લઇ આવતો ફાગણ તમે જ છો
પોતાને જ સર્વસ્વ માને જ્યારે વિદ્વાનો
સાચને પારખતી મુંઝવણ તમે જ છો
તલભાર ન ડગે પથ્થરમાંથી શ્રધ્ધા જ્યારે
અંધકારમાં પ્રકાશનું કિરણ તમે જ છો
દુનિયા પૈસાથી પોતાનો વ્યવહાર ચલાવે છે
મારા વ્યવહારનુ ચલણ તમે જ છો
તમે જ છો દયાસિંધુ ક્ષમાના સાગર,
પ્રેમનું અવિરત ઝરણ તમે જ છો
તમારા જ કરકમળ ઝુલાવે છે પારણામાં
મરણ વખતે ઓઢાતું ખાંપણ તમે જ છો
આખરે પંચમહાભુતમાં ભળી જાય નશ્વર દેહ
મુક્તિના આનંદની આખરી ક્ષણ તમે જ છો.

તમે જ છો

જગતના સધળા સુખનુ કારણ તમે જ છો
માનવ મનના દુઃખનુ મારણ તમે જ છો
કહે છે લોકો શૂન્યમાંથી થયું સર્જન
મારા માટે એ શૂન્ય પણ તમે જ છો
કર્મો ભોગવવા એ નસીબની વાત છે
વિરડીને ધરબેલું રણ તમે જ છો
મારે મન તમે જ ઇદ અને દિવાળી
રંગ લઇ આવતો ફાગણ તમે જ છો
પોતાને જ સર્વસ્વ માને જ્યારે વિદ્વાનો
સાચને પારખતી મુંઝવણ તમે જ છો
તલભાર ન ડગે પથ્થરમાંથી શ્રધ્ધા જ્યારે
અંધકારમાં પ્રકાશનું કિરણ તમે જ છો
દુનિયા પૈસાથી પોતાનો વ્યવહાર ચલાવે છે
મારા વ્યવહારનુ ચલણ તમે જ છો
તમે જ છો દયાસિંધુ ક્ષમાના સાગર,
પ્રેમનું અવિરત ઝરણ તમે જ છો
તમારા જ કરકમળ ઝુલાવે છે પારણામાં
મરણ વખતે ઓઢાતું ખાંપણ તમે જ છો
આખરે પંચમહાભુતમાં ભળી જાય નશ્વર દેહ
મુક્તિના આનંદની આખરી ક્ષણ તમે જ છો.

આપી દીધા

એમની રહેમતની તો હું શું વાર કરુ?
ડૂબવાની અણી પર હતા તો કિનારા આપી દીધા.
અંધારી અમાસી રાતે ડગ માંડવા કઇ રીતે?
હૈયામાં હામ હતી તો ચમકારા આપી દીધા.
ચાંદ પકડવા ખુલ્લી હવામાં હાથ જો વિંઝ્યો
મુઠ્ઠી ખોલીને જોયું તો સિતારા આપી દીધા.
ભુલી જ જાઉ કદી એક માનવી તરીકેનું કર્તવ્ય
જીવનના જળ થોડા ખારા આપી દીધા.
સફળતાના નશામાં ઉડ્યો જો ઊંચા આકાશમાં
ધરતી પર ચલાવવા નિષ્ફળતાના ભારા આપી દીધા
નિરાશાની ખીણમાં ફંગોળાઇ જો પડ્યો
આશાથી મઘમઘતા ગુબ્બારા આપી દીધા.
ખબર છે તને કે લાડ બહુ સારા નહી
મર્યાદા ઓળંગી તો બે-ચાર ડારા આપી દીધા.
સંસારમાં રહેવું અને સંસારથી રહેવું અળગું
કઠિન હતું તો તુલસીના પારા આપી દીધા.
જીવનના અંત સુધીની તારી રંગત આપને,
અવિનાશી અનંત હોય એવી કોઇ રંગત આપને
દુનિયા આખીને સઘળું લૂંટાવતો ફરે છે તું,
મારા પર પણ અમિદ્રષ્ટિ કર, ચીજ કંઇક અંગત આપને
એમ નથી કહેતો સુખનો અભિલાષી છુ હું
દુઃખ જો આપ બક્ષિસમાં હિંમત આપને
સારથિ છો જીવનરથનો, એટલે જ ચિંતા નથી
સામી છાતીએ લડી લ ઇશ પહાડો જેવડી આફત આપને
છોને દુનિયા આખીને વિસારી જઉ હું,
હરપળ તને યાદ કરું, શ્વાસ જેવી કોઇ આદત આપને
નફરતના વટવૃક્ષનો જડમૂળથી નાશ કરી
દરેક દીલમાં પ્રેમ રોપું કીમિયો કોઇ કારગત આપને
જીવનના અંત સુધીની તારી રંગત આપને,
અવિનાશી અનંત હોય એવી કોઇ રંગત આપને
દુનિયા આખીને સઘળું લૂંટાવતો ફરે છે તું,
મારા પર પણ અમિદ્રષ્ટિ કર, ચીજ કંઇક અંગત આપને
એમ નથી કહેતો સુખનો અભિલાષી છુ હું
દુઃખ જો આપ બક્ષિસમાં હિંમત આપને
સારથિ છો જીવનરથનો, એટલે જ ચિંતા નથી
સામી છાતીએ લડી લ ઇશ પહાડો જેવડી આફત આપને
છોને દુનિયા આખીને વિસારી જઉ હું,
હરપળ તને યાદ કરું, શ્વાસ જેવી કોઇ આદત આપને
નફરતના વટવૃક્ષનો જડમૂળથી નાશ કરી
દરેક દીલમાં પ્રેમ રોપું કીમિયો કોઇ કારગત આપને

આપને

જીવનના અંત સુધીની તારી રંગત આપને,
અવિનાશી અનંત હોય એવી કોઇ રંગત આપને
દુનિયા આખીને સઘળું લૂંટાવતો ફરે છે તું,
મારા પર પણ અમિદ્રષ્ટિ કર, ચીજ કંઇક અંગત આપને
એમ નથી કહેતો સુખનો અભિલાષી છુ હું
દુઃખ જો આપ બક્ષિસમાં હિંમત આપને
સારથિ છો જીવનરથનો, એટલે જ ચિંતા નથી
સામી છાતીએ લડી લ ઇશ પહાડો જેવડી આફત આપને
છોને દુનિયા આખીને વિસારી જઉ હું,
હરપળ તને યાદ કરું, શ્વાસ જેવી કોઇ આદત આપને
નફરતના વટવૃક્ષનો જડમૂળથી નાશ કરી
દરેક દીલમાં પ્રેમ રોપું કીમિયો કોઇ કારગત આપને

સકળ સૃષ્ટિ

કોઇના માન્યામાં ન આવે એવી વાત કરુ છુ
સકળ સૃષ્ટિનું જળ મારા નાનકડા ખોબે છે
ભલે કર્યો હોય સામનો રાક્ષસી તોફાનોનો
એક નાનકડી ફૂંકથી જંગી જહાજો ડૂબે છે
અહં બ્રહ્માસ્મિ મંત્ર પચાવી લીધો જ્યારથી
સુર્ય ચંદ્ર પણ મારા પગને ઠેબે છે
સમયને પણ નથી મળતો સમય ફૂરસતનો,
જ્યારે ન હોય કામ મારા પગે દાબે છે
દોડીને શું કરીશ? ચાલવું જ ઊચિત છે.
એક ડગલું ભરતાં, પગ આકાશને આંબે છે.
મનફાવતી રીતે આંકુ છુ રેખાઓ હથેળીમાં
શું કરશે વિધાતા? નિયતી મારા તાબે છે.

સકળ સૃષ્ટિ

કોઇના માન્યામાં ન આવે એવી વાત કરુ છુ
સકળ સૃષ્ટિનું જળ મારા નાનકડા ખોબે છે
ભલે કર્યો હોય સામનો રાક્ષસી તોફાનોનો
એક નાનકડી ફૂંકથી જંગી જહાજો ડૂબે છે
અહં બ્રહ્માસ્મિ મંત્ર પચાવી લીધો જ્યારથી
સુર્ય ચંદ્ર પણ મારા પગને ઠેબે છે
સમયને પણ નથી મળતો સમય ફૂરસતનો,
જ્યારે ન હોય કામ મારા પગે દાબે છે
દોડીને શું કરીશ? ચાલવું જ ઊચિત છે.
એક ડગલું ભરતાં, પગ આકાશને આંબે છે.
મનફાવતી રીતે આંકુ છુ રેખાઓ હથેળીમાં
શું કરશે વિધાતા? નિયતી મારા તાબે છે.

સકળ સૃષ્ટિ

કોઇના માન્યામાં ન આવે એવી વાત કરુ છુ
સકળ સૃષ્ટિનું જળ મારા નાનકડા ખોબે છે
ભલે કર્યો હોય સામનો રાક્ષસી તોફાનોનો
એક નાનકડી ફૂંકથી જંગી જહાજો ડૂબે છે
અહં બ્રહ્માસ્મિ મંત્ર પચાવી લીધો જ્યારથી
સુર્ય ચંદ્ર પણ મારા પગને ઠેબે છે
સમયને પણ નથી મળતો સમય ફૂરસતનો,
જ્યારે ન હોય કામ મારા પગે દાબે છે
દોડીને શું કરીશ? ચાલવું જ ઊચિત છે.
એક ડગલું ભરતાં, પગ આકાશને આંબે છે.
મનફાવતી રીતે આંકુ છુ રેખાઓ હથેળીમાં
શું કરશે વિધાતા? નિયતી મારા તાબે છે.
કોઇના માન્યામાં ન આવે એવી વાત કરુ છુ
સકળ સૃષ્ટિનું જળ મારા નાનકડા ખોબે છે
ભલે કર્યો હોય સામનો રાક્ષસી તોફાનોનો
એક નાનકડી ફૂંકથી જંગી જહાજો ડૂબે છે
અહં બ્રહ્માસ્મિ મંત્ર પચાવી લીધો જ્યારથી
સુર્ય ચંદ્ર પણ મારા પગને ઠેબે છે
સમયને પણ નથી મળતો સમય ફૂરસતનો,
જ્યારે ન હોય કામ મારા પગે દાબે છે
દોડીને શું કરીશ? ચાલવું જ ઊચિત છે.
એક ડગલું ભરતાં, પગ આકાશને આંબે છે.
મનફાવતી રીતે આંકુ છુ રેખાઓ હથેળીમાં
શું કરશે વિધાતા? નિયતી મારા તાબે છે.

અહંકાર

અહંકારનો વધ્યો ભાર? આ નીતર્યો લે!
જગતનો સ્વામી નિરાકાર? આ ચીતર્યો લે!
ભલે દેખાઉ પણ ભલો-ભોળો ના સમજશો
દુનિયાદારી શિખવી દીધી દુનિયાએ, આ છેતર્યો લે!
યુધ્ધભુમિમાં જ ઊછરેલને શા જીવન શા મૃત્યુ?
તારાથી શાને ડરુ? આ નોતર્યો લે!
મને ડૂબાડવાના મનસુબા ન ઘડ દોસ્ત મારા
નથી હાથ-પગ ચલાવતો છતાં, આ તર્યો લે!
તારા જ દર્શનની તરસ હતી લોચનને
શ્વાસ નામનું છેલ્લુ પત્તુ હતુ, આ ઊતર્યો લે!
અહંકારનો વધ્યો ભાર? આ નીતર્યો લે!
જગતનો સ્વામી નિરાકાર? આ ચીતર્યો લે!
ભલે દેખાઉ પણ ભલો-ભોળો ના સમજશો
દુનિયાદારી શિખવી દીધી દુનિયાએ, આ છેતર્યો લે!
યુધ્ધભુમિમાં જ ઊછરેલને શા જીવન શા મૃત્યુ?
તારાથી શાને ડરુ? આ નોતર્યો લે!
મને ડૂબાડવાના મનસુબા ન ઘડ દોસ્ત મારા
નથી હાથ-પગ ચલાવતો છતાં, આ તર્યો લે!
તારા જ દર્શનની તરસ હતી લોચનને
શ્વાસ નામનું છેલ્લુ પત્તુ હતુ, આ ઊતર્યો લે!
અહંકારનો વધ્યો ભાર? આ નીતર્યો લે!
જગતનો સ્વામી નિરાકાર? આ ચીતર્યો લે!
ભલે દેખાઉ પણ ભલો-ભોળો ના સમજશો
દુનિયાદારી શિખવી દીધી દુનિયાએ, આ છેતર્યો લે!
યુધ્ધભુમિમાં જ ઊછરેલને શા જીવન શા મૃત્યુ?
તારાથી શાને ડરુ? આ નોતર્યો લે!
મને ડૂબાડવાના મનસુબા ન ઘડ દોસ્ત મારા
નથી હાથ-પગ ચલાવતો છતાં, આ તર્યો લે!
તારા જ દર્શનની તરસ હતી લોચનને
શ્વાસ નામનું છેલ્લુ પત્તુ હતુ, આ ઊતર્યો લે!
એંઠવાડની જેમ ઢોળીને માણસને ખાય છે.
અને કૂતરાની જેમ ફંફોળીને માણસને ખાય છે.
વેપારવૃત્તિ એટલી ઘર કરી ગ ઇ છે મનમાં
ચણાની જેમ તોળીને માણસને ખાય છે.
થોડા શ્વાસો શાંતીના લેવા દે અને પછી
શરબતની જેમ ડહોળીને માણસને ખાય છે.
કાન પકડવા પડે શું એમની સ્વાદવૃત્તિ
ભજીયાની જેમ ઝબોળીને માણસને ખાય છે.
બહુ ચૂસ્યુ લોહી, બે બુંદ જ બાકી હોય
કેરીની જેમ ઘોળીને માણસને ખાય છે.
ફક્ત નામ શા જો હાડકાં થોડા બચ્યા
ચૂરમાની જેમ ચોળીને માણસને ખાય છે.

માણસને ખાય છે.

એંઠવાડની જેમ ઢોળીને માણસને ખાય છે.
અને કૂતરાની જેમ ફંફોળીને માણસને ખાય છે.
વેપારવૃત્તિ એટલી ઘર કરી ગ ઇ છે મનમાં
ચણાની જેમ તોળીને માણસને ખાય છે.
થોડા શ્વાસો શાંતીના લેવા દે અને પછી
શરબતની જેમ ડહોળીને માણસને ખાય છે.
કાન પકડવા પડે શું એમની સ્વાદવૃત્તિ
ભજીયાની જેમ ઝબોળીને માણસને ખાય છે.
બહુ ચૂસ્યુ લોહી, બે બુંદ જ બાકી હોય
કેરીની જેમ ઘોળીને માણસને ખાય છે.
ફક્ત નામ શા જો હાડકાં થોડા બચ્યા
ચૂરમાની જેમ ચોળીને માણસને ખાય છે.
એંઠવાડની જેમ ઢોળીને માણસને ખાય છે.
અને કૂતરાની જેમ ફંફોળીને માણસને ખાય છે.
વેપારવૃત્તિ એટલી ઘર કરી ગ ઇ છે મનમાં
ચણાની જેમ તોળીને માણસને ખાય છે.
થોડા શ્વાસો શાંતીના લેવા દે અને પછી
શરબતની જેમ ડહોળીને માણસને ખાય છે.
કાન પકડવા પડે શું એમની સ્વાદવૃત્તિ
ભજીયાની જેમ ઝબોળીને માણસને ખાય છે.
બહુ ચૂસ્યુ લોહી, બે બુંદ જ બાકી હોય
કેરીની જેમ ઘોળીને માણસને ખાય છે.
ફક્ત નામ શા જો હાડકાં થોડા બચ્યા
ચૂરમાની જેમ ચોળીને માણસને ખાય છે.

મિત્ર

એક વેલાને અડિખમ વૃક્ષોના સહારા મળ્યા છે
થાકેલ વટેમાર્ગુને તમારી દોસ્તીના ઉતારા મળ્યા છે
જરા જો હાલકડોલક થ ઇ જીવનનૈયા મારી
કેવું અચરજ! ભર મજધારે કિનારા મળ્યા છે
દાનવીર કર્ણને તો જીવનમાં જોયો નથી પણ
પોતાનુ સર્વસ્વ લૂંટાવી દે એવા આવારા મળ્યા છે
સ્વભાવે એકદમ શાંત વિનયી નમ્ર છતાં
દાવાનળ લગાવી જાણે એવા અંગારા મળ્યા છે
ચપટી ધૂળની પણ લાયકાત નહોતી વિશાલમાં
ઇશ્વરનો આભાર, તમ જેવા સિતારા મળ્યા છે
ઉન્નત મસ્તક, ઉન્નત ધ્યેય, છે જેમનું જીવનસુત્ર
સમય જેમની સાક્ષી પુરે એવા મિનારા મળ્યા છે
જિંદગીમાં કદી ન હારવાનું શીખ્યો તમારી પાસ
જીતની કેડી પર અવિરત ચાલતા વણઝારા મળ્યા છે
જગત આખું ઋણી રહેશે તમારું યુગો સુધી
ક્ષિતિજ બની ગગન સંભાળે એવા નોધારા મળ્યા છે
એક વેલાને અડિખમ વૃક્ષોના સહારા મળ્યા છે
થાકેલ વટેમાર્ગુને તમારી દોસ્તીના ઉતારા મળ્યા છે
જરા જો હાલકડોલક થ ઇ જીવનનૈયા મારી
કેવું અચરજ! ભર મજધારે કિનારા મળ્યા છે
દાનવીર કર્ણને તો જીવનમાં જોયો નથી પણ
પોતાનુ સર્વસ્વ લૂંટાવી દે એવા આવારા મળ્યા છે
સ્વભાવે એકદમ શાંત વિનયી નમ્ર છતાં
દાવાનળ લગાવી જાણે એવા અંગારા મળ્યા છે
ચપટી ધૂળની પણ લાયકાત નહોતી વિશાલમાં
ઇશ્વરનો આભાર, તમ જેવા સિતારા મળ્યા છે
ઉન્નત મસ્તક, ઉન્નત ધ્યેય, છે જેમનું જીવનસુત્ર
સમય જેમની સાક્ષી પુરે એવા મિનારા મળ્યા છે
જિંદગીમાં કદી ન હારવાનું શીખ્યો તમારી પાસ
જીતની કેડી પર અવિરત ચાલતા વણઝારા મળ્યા છે
જગત આખું ઋણી રહેશે તમારું યુગો સુધી
ક્ષિતિજ બની ગગન સંભાળે એવા નોધારા મળ્યા છે
દરિયામાંથી મોજા કાઢી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
પંખીડાની પાંખો કાપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
એક જ ચીજ બાકી રહી ગઇ છે સકળ જગતમાં
બ્રહ્માંડની પહોળાઇ માપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
આચ્છાદિત રહેવા દો એમને ગુમનામ રહેવા દો
ભુતકાળને ઝાપટી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
પહેલી જ વાર આવ્યા હોય બાદશાહ, બેગમ, ગુલામ
શ્વાસોના પત્તાને ચીપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?

બાકી શું વધશે?

દરિયામાંથી મોજા કાઢી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
પંખીડાની પાંખો કાપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
એક જ ચીજ બાકી રહી ગઇ છે સકળ જગતમાં
બ્રહ્માંડની પહોળાઇ માપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
આચ્છાદિત રહેવા દો એમને ગુમનામ રહેવા દો
ભુતકાળને ઝાપટી નાખશો તો બાકી શું વધશે?
પહેલી જ વાર આવ્યા હોય બાદશાહ, બેગમ, ગુલામ
શ્વાસોના પત્તાને ચીપી નાખશો તો બાકી શું વધશે?

મનોમંથન

ડાબા હાથથી
પીઠ પાછળ લટકતો
સાડીનો પાલવ સરખો કરતી
અને
જમણા હાથથી
ડાબી વાળની લટને પાછળ સરકાવતી
યુવતિને જોઇને
મને તારી યાદ કેમ આવી જાય છે?
ડાબા હાથથી
પીઠ પાછળ લટકતો
સાડીનો પાલવ સરખો કરતી
અને
જમણા હાથથી
ડાબી વાળની લટને પાછળ સરકાવતી
યુવતિને જોઇને
મને તારી યાદ કેમ આવી જાય છે?
ડાબા હાથથી
પીઠ પાછળ લટકતો
સાડીનો પાલવ સરખો કરતી
અને
જમણા હાથથી
ડાબી વાળની લટને પાછળ સરકાવતી
યુવતિને જોઇને
મને તારી યાદ કેમ આવી જાય છે?
તુ ચાલી ગ ઇ જીવનમાંથી તો ક્યુ આભ ફાટ્યુ?
થાય છે અસર ઢેફાને પાણીથી કાળમીંઢ પીગળતા નથી.
એટલી સલાહ આપી શકું બચીને રહેજે અમારાથી
છીએ એક ગ્રહણ, લાગી જાય તો પછી ટળતા નથી.
ભુલથી પણ સામે ન આવતી આવતા જન્મે,
નનામી સાથે કદી નફરતના બીજ બળતા નથી.
થોડી મુશ્કેલી પડે અને ખરી પડે એ નાજુક સિતારા
અમે એ સુર્ય છીએ જે સંધ્યા સમયે પણ ઢળતા નથી.
આજે ખબર પડી પ્રેમમાં પણ લાયકાત જરૂરી છે.
સરિતા જ સક્ષમ હોય, સરોવર સાગરમાં ભળતા નથી.
હવે જ મારો જિંદગી સાથે સાચો ઘરોબો થયો
ગાંઠ બંધાઇ હતી કે ખોવાયેલા રત્નો મળતા નથી.

ઘૃણા

તુ ચાલી ગ ઇ જીવનમાંથી તો ક્યુ આભ ફાટ્યુ?
થાય છે અસર ઢેફાને પાણીથી કાળમીંઢ પીગળતા નથી.
એટલી સલાહ આપી શકું બચીને રહેજે અમારાથી
છીએ એક ગ્રહણ, લાગી જાય તો પછી ટળતા નથી.
ભુલથી પણ સામે ન આવતી આવતા જન્મે,
નનામી સાથે કદી નફરતના બીજ બળતા નથી.
થોડી મુશ્કેલી પડે અને ખરી પડે એ નાજુક સિતારા
અમે એ સુર્ય છીએ જે સંધ્યા સમયે પણ ઢળતા નથી.
આજે ખબર પડી પ્રેમમાં પણ લાયકાત જરૂરી છે.
સરિતા જ સક્ષમ હોય, સરોવર સાગરમાં ભળતા નથી.
હવે જ મારો જિંદગી સાથે સાચો ઘરોબો થયો
ગાંઠ બંધાઇ હતી કે ખોવાયેલા રત્નો મળતા નથી.
તુ ચાલી ગ ઇ જીવનમાંથી તો ક્યુ આભ ફાટ્યુ?
થાય છે અસર ઢેફાને પાણીથી કાળમીંઢ પીગળતા નથી.
એટલી સલાહ આપી શકું બચીને રહેજે અમારાથી
છીએ એક ગ્રહણ, લાગી જાય તો પછી ટળતા નથી.
ભુલથી પણ સામે ન આવતી આવતા જન્મે,
નનામી સાથે કદી નફરતના બીજ બળતા નથી.
થોડી મુશ્કેલી પડે અને ખરી પડે એ નાજુક સિતારા
અમે એ સુર્ય છીએ જે સંધ્યા સમયે પણ ઢળતા નથી.
આજે ખબર પડી પ્રેમમાં પણ લાયકાત જરૂરી છે.
સરિતા જ સક્ષમ હોય, સરોવર સાગરમાં ભળતા નથી.
હવે જ મારો જિંદગી સાથે સાચો ઘરોબો થયો
ગાંઠ બંધાઇ હતી કે ખોવાયેલા રત્નો મળતા નથી.
છે ડૂબવાની મજા મજધારે, સાહિલ કોને જોઇએ છે?
ફના થઇ જવું છે કેડી પર, મંઝિલ કોને જોઇએ છે?
શું સાથે લાવ્યા હતા? શું સાથે લઇ જવાના?
બે ગજ બસ છે, બ્રહ્માંડ અખિલ કોને જોઇએ છે?
અમે તો છીએ પ્રત્યંચા, ધુરંધારી પાર્થના ગાંડિવની,
નથી કંઇ પતંગની દોર, ઢીલ કોને જોઇએ છે?
થોડી લાગણી બતાવી અમારે મન અહો-અહો
જિંદગી આરામથી પસાર થશે, દિલ કોને જોઇએ છે?
ફેફસામાં પુરી રાખી છે, કોઇની યાદોને અકબંધ
નથી કંઇ અનલ, હવે અનિલ કોને જોઇએ છે?
જિંદગીથી કંટાળી જઇશું ત્યારે ચોક્કસ યાદ કરીશું
એક નજર કરી લેજો, વિષ કાતિલ કોને જોઇએ છે?

કોને જોઇએ છે?

છે ડૂબવાની મજા મજધારે, સાહિલ કોને જોઇએ છે?
ફના થઇ જવું છે કેડી પર, મંઝિલ કોને જોઇએ છે?
શું સાથે લાવ્યા હતા? શું સાથે લઇ જવાના?
બે ગજ બસ છે, બ્રહ્માંડ અખિલ કોને જોઇએ છે?
અમે તો છીએ પ્રત્યંચા, ધુરંધારી પાર્થના ગાંડિવની,
નથી કંઇ પતંગની દોર, ઢીલ કોને જોઇએ છે?
થોડી લાગણી બતાવી અમારે મન અહો-અહો
જિંદગી આરામથી પસાર થશે, દિલ કોને જોઇએ છે?
ફેફસામાં પુરી રાખી છે, કોઇની યાદોને અકબંધ
નથી કંઇ અનલ, હવે અનિલ કોને જોઇએ છે?
જિંદગીથી કંટાળી જઇશું ત્યારે ચોક્કસ યાદ કરીશું
એક નજર કરી લેજો, વિષ કાતિલ કોને જોઇએ છે?

ફાયર એલાર્મ

ફાયર એલાર્મ સાંભળ્યો
અને હું રૂમની બહાર નીકળી ગયો
ત્યારે
એક વિચાર આવ્યો.
તે મારા દિલમાં લગાડેલી પ્રેમની
આગનો ફાયર એલાર્મ વાગ્યો
એ તે સાંભળ્યો હશે?

મંગળવાર, 8 માર્ચ, 2011

કેમ છે ઉદાસ

સરોવર શાંત છે તું કેમ છે ઉદાસ ? વરસાદની છે રાહ ફરફરે છે ઘાસ.. આમ નરી આંખે કંઇ દેખાય ભલે નહીં, છતાં ખાતરી રાખજે કોઇ છે આસપાસ…

કેમ છે ઉદાસ

સરોવર શાંત છે તું કેમ છે ઉદાસ ? વરસાદની છે રાહ ફરફરે છે ઘાસ.. આમ નરી આંખે કંઇ દેખાય ભલે નહીં, છતાં ખાતરી રાખજે કોઇ છે આસપાસ…

પૂછશો નહી

તમે પૂછશો નહી કે અમને કેમ છે, અમે સારા છીએ એ તમારો વહેમ છે, બરબાદ તો થઈ ગયા હતા તમારા પ્રેમમા, પણ થોડો અમારા પર ખુદાનો રહેમ છે.

એ રીતે છવાઈ ગયા છે ખયાલમાં,

એ રીતે છવાઈ ગયા છે ખયાલમાં,
આવેશને ગણી મેં લીધો છે વહાલમાં.
તારા વચનનો કેટલો આભાર માનીએ,
વરસો કઠણ હતાં તે ગયાં આજકાલમાં.

સારું છે એની સાથે કશી ગુફ્તગુ નથી,
નિહતર હું કંઈક ભૂલ કરત બોલચાલમાં.
કરતો હતો જે પહેલાં તે પ્રસ્તાવના ગઈ,
લઈ લઉં છું એનું નામ હવે બોલચાલમાં.

લય પણ જરૂર હોય છે, મારી ગિતની સાથ,
હું છું ધ્વિનસમાન જમાનાની ચાલમાં.
મુજ પર સિતમ કરી ગયા મારી ગઝલના શેર,
વાંચીને એ રહે છે બીજાના ખયાલમાં.

એ ના કહીને સહેજમાં છૂટી ગયા ‘મરીઝ’,
કરવી ન જોઈતી’તી ઉતાવળ સવાલમાંમ

’મરીઝ’
એ રીતે છવાઈ ગયા છે ખયાલમાં,
આવેશને ગણી મેં લીધો છે વહાલમાં.
તારા વચનનો કેટલો આભાર માનીએ,
વરસો કઠણ હતાં તે ગયાં આજકાલમાં.

સારું છે એની સાથે કશી ગુફ્તગુ નથી,
નિહતર હું કંઈક ભૂલ કરત બોલચાલમાં.
કરતો હતો જે પહેલાં તે પ્રસ્તાવના ગઈ,
લઈ લઉં છું એનું નામ હવે બોલચાલમાં.

લય પણ જરૂર હોય છે, મારી ગિતની સાથ,
હું છું ધ્વિનસમાન જમાનાની ચાલમાં.
મુજ પર સિતમ કરી ગયા મારી ગઝલના શેર,
વાંચીને એ રહે છે બીજાના ખયાલમાં.

એ ના કહીને સહેજમાં છૂટી ગયા ‘મરીઝ’,
કરવી ન જોઈતી’તી ઉતાવળ સવાલમાંમ

’મરીઝ’
એ રીતે છવાઈ ગયા છે ખયાલમાં,
આવેશને ગણી મેં લીધો છે વહાલમાં.
તારા વચનનો કેટલો આભાર માનીએ,
વરસો કઠણ હતાં તે ગયાં આજકાલમાં.

સારું છે એની સાથે કશી ગુફ્તગુ નથી,
નિહતર હું કંઈક ભૂલ કરત બોલચાલમાં.
કરતો હતો જે પહેલાં તે પ્રસ્તાવના ગઈ,
લઈ લઉં છું એનું નામ હવે બોલચાલમાં.

લય પણ જરૂર હોય છે, મારી ગિતની સાથ,
હું છું ધ્વિનસમાન જમાનાની ચાલમાં.
મુજ પર સિતમ કરી ગયા મારી ગઝલના શેર,
વાંચીને એ રહે છે બીજાના ખયાલમાં.

એ ના કહીને સહેજમાં છૂટી ગયા ‘મરીઝ’,
કરવી ન જોઈતી’તી ઉતાવળ સવાલમાંમ

’મરીઝ’
પ્હેલ પરથમ પાંખ દીધી ને પછી પીંજર ધર્યું
ચોપડે ચીતરેલ ખાતું, એ રીતે સરભર કર્યું.

પારધીના એક શરથી થઈ ગયું આહત વિહગ
ચીસથી જો કે યુગો લગ, આભ આખું થરથર્યું.

વૃક્ષની હરએક ડાળીની કરી હત્યા પછી
છાંયડાની ઝંખનાએ, એના મનમાં ઘર કર્યું.

માંડવો મધુમાલતીનો ને પથારી જૂઈની
રાત રહી પાસાં બદલતી, ને ગગન ઝરમર ઝર્યું.

ઠામઠેકાણા વિના ક્યાં ખોળવો તુજને ભલા
આમ આલય  સાવ ખાલી, આમ સચરાચર ભર્યું.

-  પુરુરાજ જોષી

પ્હેલ પરથમ પાંખ દીધી ને પછી પીંજર ધર્યું

પ્હેલ પરથમ પાંખ દીધી ને પછી પીંજર ધર્યું
ચોપડે ચીતરેલ ખાતું, એ રીતે સરભર કર્યું.

પારધીના એક શરથી થઈ ગયું આહત વિહગ
ચીસથી જો કે યુગો લગ, આભ આખું થરથર્યું.

વૃક્ષની હરએક ડાળીની કરી હત્યા પછી
છાંયડાની ઝંખનાએ, એના મનમાં ઘર કર્યું.

માંડવો મધુમાલતીનો ને પથારી જૂઈની
રાત રહી પાસાં બદલતી, ને ગગન ઝરમર ઝર્યું.

ઠામઠેકાણા વિના ક્યાં ખોળવો તુજને ભલા
આમ આલય  સાવ ખાલી, આમ સચરાચર ભર્યું.

-  પુરુરાજ જોષી
પ્હેલ પરથમ પાંખ દીધી ને પછી પીંજર ધર્યું
ચોપડે ચીતરેલ ખાતું, એ રીતે સરભર કર્યું.

પારધીના એક શરથી થઈ ગયું આહત વિહગ
ચીસથી જો કે યુગો લગ, આભ આખું થરથર્યું.

વૃક્ષની હરએક ડાળીની કરી હત્યા પછી
છાંયડાની ઝંખનાએ, એના મનમાં ઘર કર્યું.

માંડવો મધુમાલતીનો ને પથારી જૂઈની
રાત રહી પાસાં બદલતી, ને ગગન ઝરમર ઝર્યું.

ઠામઠેકાણા વિના ક્યાં ખોળવો તુજને ભલા
આમ આલય  સાવ ખાલી, આમ સચરાચર ભર્યું.

-  પુરુરાજ જોષી

શબ્દ ઓછા પડે

સામટા શબ્દ ઓછા પડે, મૌન ને એટ્લા રંગ છે, જો ખામોશી ને પણ વાચા ફુટે, તો સમ્જો એ પ્રેમ નો મીઠો સન્ગ છે….! -ધ્વની જોશી.

સમય સરે;

સમય સરે;
રેશમી રેતી સમો,
વેડફવો ના.

વૃંદાવન છે
દિલ મારું, તું કાનો
કામણગારો!

શબ્દપ્રવાહ-
લાગણીને કિનારે,
ધસમસતો !

રચ્યું જેને મેં
‘હાઈકુ’ કહી,મારે
હૈયે વળગ્યું !

કવિ રમતા
શબ્દોની રમતે,હું
જોઈ રહેતી!

ટવીન ટાવર્સ,
ઘૃણાસ્પદ ઘટના,
માનવતા ક્યાં?

હજારો મરે;
હું જિંદગી જીવું છું,
લાચારપણે !

દીપ્તિ પટેલ ‘શમા’

માદક પ્રેમ

ફૂલની રક્ષા કંટકો કરતાં, એને બધાં વગોવે. કેટલું મારા મનને સમજાવું? મારું ના થતું! રણ શબ્દોનું અફાટ, હું તો તેમાં ચાલ્યા જ કરું! બધી વાતોનાં સરવૈયાં? જિંદગી ગણિત નથી! ચાર અક્ષર લખ્યા એટલે હાઈકુ? શું તમે પણ? માદક પ્રેમ, એથી માદક પ્રેમી, એથી વધું શું? -દીપ્તિ પટેલ ‘શમા’

શ્રીમંતોને છે પૈસો હાથનો મેલ,

શ્રીમંતોને છે પૈસો હાથનો મેલ, રંકનો મેલ ? જેના મન છે મેલા, તન ઉજળા; એ નથી મિત્ર. પાપ ધોવા તો ન્હાય ગંગામાં, પાછા પાપ કરે છે. -કપિલ દવે

સમય નથી

દરેક ખુશી છે અહિ  લોકો પાસે
પણ હસવા માટે સમય નથી
દિવસ-રાત દોડતી દુનિયા મા
જિંદગી માટે પણ સમય નથી

મા ના હાલરડાં નો અહેસાસ છે
પણ મા ની મમતા માટે સમય નથી
બધા સંબંધો તો મરી ગયા જાણે
પણ તેમને દફનાવવાનો સમય નથી

બધા નામ મોબઈલ મા છે પણ
મિત્રતા માટે સમય નથી
પારકા ઓ ની શું વાત કરવી
પોતાના માટે પણ સમય નથી

આંખો મા છે ઊંઘ ઘણીયે
પણ સુવા મટે સમય નથી
દિલ છ ગમો થી ભરેલું
પણ રોવા માટે સમય નથી

પૈસા ની દોડ મા એવા દોડ્યા
કે થાકવા નો પણ સમય નથી
પારકા અહેસાનો ની શુ કદર કરીએ
જ્યાં પોતાના સપના ની જ કદર નથી

તુ જ કહે મને એ
શુ થશે આ જિંદગી નુ
દરેક પળે મરવા વાળા ને
જિવવા માટે પણ સમય નથી.....


જીવનની કોઇએ મને
ટુંકી વ્યાખ્યા પુછી કે
જીવન શું છે વળી ?

મેં કહ્યું બસ બધાને
ખુશ રાખીને જે પોતે
જીવી જાય એ જીવન.
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?જરાક તો નજર નાખ સામે કબર દેખાય છે !
ના વ્યવહાર સચવાય છે, ના તહેવાર સચવાય છે, દિવાળી હોય કે હોળી, બધું ઓફીસમાં જ ઉજવાય છે,
આ બધું ઠીક હતું, પણ હદ તો ત્યાં થાય છે, લગ્નની મળે કંકોત્રી, ત્યાં સીમંતમાં માંડ જવાય છે.
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
પાંચ આકડાના પગાર છે, પણ પોતાના માટે પાંચ મિનીટ પણ ક્યાં વપરાય છે,પત્ની નો ફોને બે મીનીટમાં કાપીએ, પણ client Call ક્યાંકપાય છે ?
ફોનેબૂક ભરી છે મિત્રોથી, પણ કોઈ ના ઘરે ક્યાં જવાય છે ? હવે તો ઘર ના પ્રસંગો પણ હાલ્ફ ડે માં ઉજવાય છે,
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
કોઈને ખબર નથી, આ રસ્તો ક્યાં જાય છે, થાકેલા છે બધા, છતા લોકો ચાલતા જાય છે,
કોઈક ને સામે રૂપિયા, તો કોઈક ને ડોલર દેખાય છે, તમે જ કહો મિત્રો શું આને જ જીંદગી કહેવાય છે ?
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
બદલાતા પ્રવાહ માં આપણા સંસ્કાર ધોવાય છે, આવનારી પેઢી પૂછશે, સંસ્કૃતિ કોને કહેવાય છે ?
એકવર તો દિલને સાંભળો, બાકી મન તો કાયમ મુંજાય છે,ચાલો જલ્દી નિર્ણય લઈએ, મને હજુય સમય બાકી દેખાય છે !
દિલ પૂછે છે મારું,

દિલ પૂછે

દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?જરાક તો નજર નાખ સામે કબર દેખાય છે !
ના વ્યવહાર સચવાય છે, ના તહેવાર સચવાય છે, દિવાળી હોય કે હોળી, બધું ઓફીસમાં જ ઉજવાય છે,
આ બધું ઠીક હતું, પણ હદ તો ત્યાં થાય છે, લગ્નની મળે કંકોત્રી, ત્યાં સીમંતમાં માંડ જવાય છે.
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
પાંચ આકડાના પગાર છે, પણ પોતાના માટે પાંચ મિનીટ પણ ક્યાં વપરાય છે,પત્ની નો ફોને બે મીનીટમાં કાપીએ, પણ client Call ક્યાંકપાય છે ?
ફોનેબૂક ભરી છે મિત્રોથી, પણ કોઈ ના ઘરે ક્યાં જવાય છે ? હવે તો ઘર ના પ્રસંગો પણ હાલ્ફ ડે માં ઉજવાય છે,
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
કોઈને ખબર નથી, આ રસ્તો ક્યાં જાય છે, થાકેલા છે બધા, છતા લોકો ચાલતા જાય છે,
કોઈક ને સામે રૂપિયા, તો કોઈક ને ડોલર દેખાય છે, તમે જ કહો મિત્રો શું આને જ જીંદગી કહેવાય છે ?
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
બદલાતા પ્રવાહ માં આપણા સંસ્કાર ધોવાય છે, આવનારી પેઢી પૂછશે, સંસ્કૃતિ કોને કહેવાય છે ?
એકવર તો દિલને સાંભળો, બાકી મન તો કાયમ મુંજાય છે,ચાલો જલ્દી નિર્ણય લઈએ, મને હજુય સમય બાકી દેખાય છે !
દિલ પૂછે છે મારું,
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?જરાક તો નજર નાખ સામે કબર દેખાય છે !
ના વ્યવહાર સચવાય છે, ના તહેવાર સચવાય છે, દિવાળી હોય કે હોળી, બધું ઓફીસમાં જ ઉજવાય છે,
આ બધું ઠીક હતું, પણ હદ તો ત્યાં થાય છે, લગ્નની મળે કંકોત્રી, ત્યાં સીમંતમાં માંડ જવાય છે.
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
પાંચ આકડાના પગાર છે, પણ પોતાના માટે પાંચ મિનીટ પણ ક્યાં વપરાય છે,પત્ની નો ફોને બે મીનીટમાં કાપીએ, પણ client Call ક્યાંકપાય છે ?
ફોનેબૂક ભરી છે મિત્રોથી, પણ કોઈ ના ઘરે ક્યાં જવાય છે ? હવે તો ઘર ના પ્રસંગો પણ હાલ્ફ ડે માં ઉજવાય છે,
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
કોઈને ખબર નથી, આ રસ્તો ક્યાં જાય છે, થાકેલા છે બધા, છતા લોકો ચાલતા જાય છે,
કોઈક ને સામે રૂપિયા, તો કોઈક ને ડોલર દેખાય છે, તમે જ કહો મિત્રો શું આને જ જીંદગી કહેવાય છે ?
દિલ પૂછે છે મારું, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
બદલાતા પ્રવાહ માં આપણા સંસ્કાર ધોવાય છે, આવનારી પેઢી પૂછશે, સંસ્કૃતિ કોને કહેવાય છે ?
એકવર તો દિલને સાંભળો, બાકી મન તો કાયમ મુંજાય છે,ચાલો જલ્દી નિર્ણય લઈએ, મને હજુય સમય બાકી દેખાય છે !
દિલ પૂછે છે મારું,

મારો દીકરો

દીકરો મારો લાડકવાયો દેવ નો દીધેલ છે,
વાયરા જરા ધીરા વાયજો એ નીંદમાં પોઢેલ છે.
દીકરો મારો લાડકવાયો…..

રમશું દડે કાલ સવારે જઇ નદીને તીર,
કાળવી ગાયના દૂધની પછી રાંધશું મીઠી ખીર,
આપવા તને મીઠી મીઠી આંબલી રાખેલ છે.
દીકરો મારો લાડકવાયો…..

કેરીઓ કાચી તોડશું અને ચાખશું મીઠા બોર,
છાંયડા ઓઢી ઝુલશું ઘડી થાશે જ્યાં બપોર,
સીમ વચાળે વડલા ડાળે હીંચકો બાંધેલ છે.
દીકરો મારો લાડકવાયો…..

ફૂલની સુગંધ ફૂલનો પવન ફૂલના જેવું સ્મિત,
લાગણી તારી લાગતી જાણે ગાય છે ફૂલો ગીત,
આમતો તારી આજુબાજુ કાંટા ઊગેલ છે.
દીકરો મારો લાકડવાયો…..

હાલકડોલક થાય છે પાપણ મરક્યા કરે હોઠ,
શમણે આવી વાત કરે છે રાજકુમારી કો’ક,
રમતાં રમતાં હમણાં એણે આંખડી મીંચેલ છે.

દીકરો મારો લાડકવાયો દેવ નો દીધેલ છે,
વાયરા જરા ધીરા વાયજો એ નીંદમાં પોઢેલ છે.
દીકરો મારો લાડકવાયો…..
રચયિતાઃ- કૈલાસ પંડિત